استعداد سنجی ورزش والیبال
والیبال
والیبال یک مهارت اکتسابی و رشتهای جذاب برای همگان است و اینطور نیست که فقط گروه خاصی از افراد بتوانند به آن دسترسی داسته باسند و کودکان خود را برای تمرینات والیبال ثبت نام نمایند.این ورزش برای کودکان کم سن و سال بسیار پیچیده وطاقت فرسا است.
عدم وجود رقابت و آموزشهای سازمان یافته تا سنین نسبتا بالاتر خبر خوبی در مورد این رشته ورزشی به شمار می رود چون کسانی که به بازی و کنکاش در این ورزش مشغول هستند هنوز می توانند تا سنین نوجوانی و بزرگسالی به خوبی از آن لذت ببرند.
خبر بد در مورد این رشته آن است که بازیکنان والیبال بر خلاف سایر ورزشکاران بدون پنج یا شش سال تمرین یکدفه وارد دنیای رقابت می شوند.این ورزش برای افراد دیر شکوفا و کسانی که مهارتهای ورزشی خود را در سایر ورزش ها توسعه داده اند بسیار عالی است.
مشخصه ها
مشخصات استعداد برتر شامل بسیاری از ویژگی های جسمانی است که ورزشکاران رشته های دیگر به آن نیاز دارند.توصیه چنین است در جستجوی بازیکنانی باشید که بدنی ترکه ای و کشیده چالاکی خوب توانایی پرش انفجاری و هماهنگی چشم و دست داشته باشند.وقتی سن این افراد افزایش می یابد رفته رقته در کنترل و تماس با توپ پیشرفت نشان می دهند.این قابلیت ها در ورزشهایی مانند بسکتبال تنیس بیس بال نیز به عنوان پیش نیازهای موفقیت قلمداد می گردند.
جثه
در والیبال نیز همانند اغلب ورزشها ی دیگر جثه اهمیت خاصی دارد.برای بازیکنان کوتاهتر هنوز جایگاهی وجود ندارد اما همه چیز نسبی است.پاولیک در مورد جثه چنین می گوید:اگر بازیکنی از قد ۱۸۷/۵ برخوردار باشد و بتواند اعمال برجسته ای چون دفاع پاس دادن یا پرش را انجام دهد او را انتخاب می کنیم.
نتایج آزمون والیبالیستهای نخبه آمریکا
موفقیت آتی بازیکنان نوجوان را نمی توانم بر اساس چند آزمون و محاسبه یک امتیاز پسش بینی کرد. اما فدراسیون والیبال آمریکا
آزمون هایی از بازیکنان نخبه به عمل آورده است که شما می توانید نتایج آزمون بازیکنان خود را با آنها مقایسه کنید.در ذیل نتایج چند آزمون همراه با دستور العملهای اجرایی آنها ارائه شده است.از این آزمونها هنگام تمرین تیمهای والیبال آمریکا برسی میزان پیشرفت و استخدام بازیکنان استفاده می شود.
قد
- ابتدا اطمینان حاصل کنید که هر دو پاشنه فرد کاملا با زمین تماس دارند.سپس بالاترین نقته روی سر را با یک میله یا خط کش صاف که به صورت افقی در تماس با مقیاس اندازه گیری دیوار است مشخص سازید.
- قد فرد را تا نزدیکترین سانتیمتر اندازه گیری کنید.
رسیدن
- هر دو پاشنه پا کاملا روی زمین قرار می گیرند یکی از دستها از روبه رو بالاترین درجه روی دیوار را لمس می کند.
- سپس دست دوم هماهنگی تا بالاترین درجه ممکن بالا برده می شود.
- یک دست را روی دست دیگر قرار دهید طوری که انگشتان هر دو دست در محل بند اول به هماهنگی قفل شوند.
- اکنون مقدار ارتفاع را تا نزدیکترین سانتی متر اندازه گیری کنید.
پرش ایستاده
- در حالی که ایستاده اید هر دو پای شما مستقیما زیر ستون مندرج( یا هر وسیله اندازه گیری مشابه) مستقر شده است پرش کنید.(بدون استفاده از گام اضافی یا نوسان پا)و تا جایی که امکان دارد بالا ترین نقطه روی ستون مندرج را با دو دست لمس کنید.
- انگشتان دو دست باید در هنگام رسیدن به بالاترین نقطه در هم قفل باشند.
- از دو کوشش انجام شده بهترین انها تا نزدیکترین سانتیمتر یاداشت کنید.
- برای ثبت اندازه گیری حتما باید هر دو دست بالاترین علامت روی شاخص را لمس کند.
پرش جفت پا با دور خیز
- دور خیز عادی اسپک را انجام دهید با هر دو پا پرش کنید وتا جایی که امکان دارد بالاترین نقطه روی ستون مندرج را با یک دست لمس کنید.
- اگر وقت کافی داشته باشید باید تا حد خستگی چندین بارپرش کنید.
- اگر وقت کم است از دو کوشش انجام شده بهترین انها را تا نزدیک ترین سانتی متر یادداشت کنید.
پرش یک پا با دورخیز
- با استفاده از یک پا عمل دور خیز اسپک را انجام دهید روی یک پا پرش کنید و تا جایی که امکان دارد به بالاترین نقطه روی سوتون مندرج را با یک دست لمس نمایید.
- اگر وقت کافی داشته باشید باید تا حد خستگی چندین بارپرش کنید.
- اگر وقت کم است از دو کوشش انجام شده بهترین انها را تا نزدیک ترین سانتی متر یادداشت کنید.
۱۸ متر سرعت
- هنگامی که ورزشکاران از پشت زمین والیبال به خط انتهای اول می رسند زمان سنج به کار می افتد و وقتی به خط انتهایی دیگر می رسد متوقف می گردد.
- فضای وسیعی را در اختیار ورزشکار قرار دهید تا زمانی که تا خط شروع تماس پیدا کرد در حداکثر سرعت باشد و نیز بتواند پس از عبور از خط پایان سرعت خود را کم کند.
- زمان را تا نزدیکترین صدم ثانیه اندازه گیری کنید.
دوی رفت و برگشت
- ورزشکار روی خط کناری(یا انتهایی) زمین والیبال می ایستد با سرعت به طرف خط کناری مقابل(یا خط وسط) می دود ان را با دست لمس نموده و مجددا به طرف خط شروع بر می گردد و آن را لمس می کند به این عمل رفت و برگشت یک دور می گویند این آزمون از سه دور تشکیل شده است.
- در پایان دور آخر ورزشکار بدون لمس نمودن خط پایان از آن عبور می کند.
- زمان را تا نزدیکترین صدم ثانیه اندازه گیری کنید.
پرش جفت پا
- ورزشکار انگشتان پای خود را پشت خط شروع قرار داده و به صورت جفت پا به سمت جلو پرش می کند.
- مقدار مسافت پریده شده از پشت نزدیکترین پاشنه به خط شروع اندازه گیری می شود.
- اگر ورزشکار تعادل خود را از دست داد از عقب روری دستها فرود آید یا یک گام به عقب بردارد پرش دوباره انجام می شود.
- از دو کوشش انجام شده بهترین انها را تا نزدیک ترین سانتی متر یادداشت کنید.
در سطح ملی
داگ بیل مربیسابق تیم ملی مردان آمریکا در کتابی تحت عنوان بهبود عملکرد والیبال به برخی ویژگیها که لازم است برای تیم ملیدر نظر گرفته شوند اشاره می کند.تمام این صفات را می توان از سطوح پایین تر مد نظر قرار داد.هر چه قدر یک بازیکن از مهارت جسمانی و روانی بالاتری برخوردار باشد احتمال اینکه به یک فرد برجسته مبدل گردد بیشتر می شود.
بیل می گوید اولین چیزی که ما به دنبال آن هستیم بازیکن موفق است.اما بازیکنانی را می خواهیم که عضو تیم هایی هستند و در مسابقات خود پیروز می شوند.این موضوع به ویژه هنگامی اهمیت پیدا می کند که آنها توانایی برد را بیش از یک دوره زمانی بروز دهند.به نظر من موفقیت به یادگیری بیشتری می انجامد و موجب رشد و تلقی بسیار زیادی می گردد.
سپس بیل به دنبال توانایی ورزشی عمومی بازیکنان مورد نظر است.او نیز مانند تمامی مربیان دیگر به تجربه بازی در سایر فعالیتهای ورزشی اهمیت می دهد و آن را یک عامل کمکی قلمداد می کند.وی می گوید:وقتی ورزشکاری را به خدمت می گیریم که در بیس بال بسکتبال تنیس یا هر چیز دیگری موفق باشد.به جنبه مثبت آن پی می بریم. این موضوع به اندازه ای که ارزوی ان را داشته ام تحقق نمی یابد اما امتیاز بسیار مثبتی تلقی می شود.
جثه و سایر عوامل جسمانی بازیکن در مرتبه بعدی قرار می گیرد در بین این عوامل توانایی پرش خوب و چالاکی نیز به چشم می خورد. او به بازیکنان بلند قد با دستهانی کشیده بیشتر توجه دارد ویژه گیهایی که احتمالا بیش از حد در مورد آنها افراغ شده اما از ارزش آن چیزی کم نشده است.بیل می گوید بازی والیبال مختص افراد برجسته است با گزر زمان این ویژگی هماهنگی بیشتر بروز پیرا می کند. وی می افزاید قد ایستاده فرد به اندازه ارتفاع دسترسی به توپ اهمیت ندارد. بازیکنی که کوتاهتر است اما از دستهای کشیده برخوردار است می تواند از فردی که پنج سانتی متر بلند تر است بهتر بازی کند.
بیل روی چابکی ورزشکار نیز تا کید دارد و می گوید:بازی والیبال به چالاکی بازیکنان نیاز دارد نه به جثه آنها وابسته است.شما به عنوان یک بازیکن مدافع یا مهاجم باید به سرعت نسبت به توپ واکنش نشان دهید و مهارت را اجرا کنید. به همین دلیل است که ما اهمیت زیادی به چالاکی قائل هستیم.
رقابت جویی یکی دیگر از ویژه گیهای موجود در فهرست بیل است. وقتی که تیم وی از حریف عقب است یا دیر به امتیاز دست می یابد تحت تاثیر بازیکنانی قرار می گیرد که اجرای خوبی از خود به نمایش می گزارند .وی همچنین به بازیکنانی توجه دارد که توانایی پیش بردن تیم در احظات بسیار حساس و پر تنش مسابقه را دارند.
بیل به دنبال تشکیل تیم ملی به دنبال بازیکنانی است در ویژگی خاص برتری به دیگران باشند. وی معتقد است :در واقع ما به توانایی همه فن حریف بودن ورزشکار توجهی نداریم.یعنی تمایلی نداریم بازیکنی را که درتمامی جنبه ها بازی خوب است اما در هیچ موردی استثنایی به شمار نمیرود را به خدمت بگیریم. تشکیل یک تیم با بازیکنانی واقعا برجسته در یک یا دو جنبه از بازی بسیار ساده تر است.البته اگر آنها در بیش از یک جنبه اشتثنایی باشند فوق العاده خواهد بود اما چنین چیزی متداول نیست.
مهارتهایی که به توانایی کسب امتیاز کمک می کنند نیز حائز اهمیت اند.سرویس دفاع و اسپک مهارتهای حاکم بر والابال به شمار می روند.بنا بر این زنندگان مدافعان و اسپکر ها معمولا از پاسورها پاسورهای نزدیک زمین و پاسورهای روی تور با اهمیت تر هستند.همه بازیکنان در خور توجه اند اما سه بازیکن اول از اهمیت بیشتری برخوردار است.
آخرین چیزی که بیل در پی آن است این که بازیکنی است که طی مدت زمان ارزیابی پیشرفت عمده ای از خود نشان می دهد.وی در این باره می گوید:اگر بازیکنی در سال اول دانشگاه خود نسبت به هماهنگی تیمی های خود در حد میانگین باشد اما در سال دوم به سطح بسیار بالاتری ارتقا یابد به منزله آن است که باید حواس خود را به آن بازیکن معطوف سازیم.اما در جستجوی افرادی هستیم که احتمالا از لحاز جسمانی به بولوغ کامل نرسیده اند اما در طی سالهای خود در دانشگاه پیشرفت اساسی داشته اند.
آینده استعدادهای ورزشی
شناسایی و رشد استعدادهای ورزشی به همان اندازه که چالش برانگیز است آینده نا معلوم خواهد داشت. همزمان با افزایش فرصت مشارکت دامنه استعداد در بین گروه های سنی مختلف گسترش می یابد.اما به دلیل وا مانده گی و خستگی مفرط تعداد ورزشکاران مستعد با خطر کاهش مواجه است.شیوه های استعداد یابی شامل دو نوع تصادفی و اختصاصی می باشد ولی روند آن کند است و همیشه کامل و بی نقص نیست.با وجود اینکه آموزشهای استعداد یابی دقیق تر می شوند اما هیچگاه این آموزشها جای چشمان تیز بین استعداد یاب مربیان معلمان و استخدام کننده گان را نخواهد گرفت.شیوه های رشد و بهبود استعداد بیشتر به جای اینکه گروهی باشند جنبه انفرادی و اختصاصی دارند.در سطوح پایه و عمومی روش اتکا به ورزشکار همه فن حریف ضروری است اما چنین چیزی در مورد ورزشکاران زبده ورزشهای غیر تیمی کارایی ندارند.ورزشکاران در مورد انچه که بدن آنها برای دست یابی به اوج عملکرد به آن نیاز دارند آگاهی بیشتری کسب خواهند کرد اما به این نکته نیز پی خواهند برد که راههای میان بر تمرینی و تغذیه ای سلامت آنها را به خطر می اندازد.
رمز موفقیت
رمز دست یابی ورزشکاران با استعداد به حدکثر ظرفیت خود در سه عامل توانایی فرصت و انگیزه خلاصه شده ایت.اگر یکی از این سه عامل را حذف کنید نتیجه آن چیزی کمتر از موفقیت استثنایی خواهد بود. با اینکه چنین قانونی ساده و راحت به نظر می رسد اما شناسایی و بهبود استعدادهای ورزشی کمتر به این سادگی است.در ذیل بر اساس مصاحبه هایی که با بیش از یک صد نفر مربی استعداد یاب استخدام کننده معلم ورزش پژوهشگر ورزشکار زبده و نیز مرور مقالات علمی صورت گرفته است اظهاراتی در مورد استعدادهای ورزشی ارائه می شود.البته باید به خاطر داشته باشید که در هر یک از این گفته ها استثنا هایی نیز وجود دارد.
- پیش بینی استعداد اگر چه غیر ممکن نیست ولی کار بسیار دشوار است.
- داشتن استعداد بر جسته جسمانی عملکرد برجسته فرد را تضمین نمی کند.
- استعداد فرد در یک دوره سنی خاص تضمینی برای بروز همین استعداد در سنین بعدی نخواهدبود.
- استعداد می تواند بسته به نوع ورزش و ویژگیهای فردی در هر زمان یعنی از اوایل کودکی تا بزرگسالی بروز کند.
- جثه قدرت و رشد جسمانی زود هنگام بیش از بلوغ در کودکان اغلب موجب اشتباهاتی در زمینه تشخیص استعداد به شمار می رود.
- سرعت یک ویژه گی ارثی است و در برخی از ورزشها شاخصی برای استعداد به شمار می رود.
- هماهنگی از شاخصهای اساسی وبا دوتم استعداد ورزشی محسوب می شود.
- ورزشکارانی که در محیط رقابتی و تمرینی دشوار قرار می گیرند قبل از آنکه به اوج توانایی خود دست یابند خیلی زود با خطر کناره گیری از ورزش مواجه می شوند.
- اکثر ورزشکاران با استعداد در طی سالهای پیشرفت خود به پیش از یک فعالیت ورزشی می پردازند و اغلب مربیان برجسته چنین مشارکتی را تشویق می کنند.
- مالدین نباید ورزشکاران با استعداد را با هدف کسب هزینه تحصیلی حرفه ای شدن ویا دست یابی به مقام جهانی تشویق و یا مجبور به شرکت در یک رشته ورزشی نمایند.
- والدینی که در زمینه رشد واستعداد های ورزشی آموزش ندیده اند(و بسیاری از آنها که آموزش دیده اند)باید به روند رشد ورزشی فرزندان خود نظارت کرده آن را تقویت نموده و حمایت کنند اما نباید در پیشرفت تکنیکی آن دخالت داشته باشند.
- احتملا به استثنای موفقیت جهانی انگیزه درونی و فرصت می توانند فقدان مهارت های جسمانی خاص را جبران کنند.
چهار موضوع فریبنده
والدین مربیان و ورزشکاران با استعداد به دنبال کسب برتری ورزشی با چهار مسئله خطر ناک مواجه می شوند.اولین مورد ارزش بیش از حد قائل شدن برای استعداد است.والدین و مربیان ممکن است کاملا مصمم باشند تا ورزشکاران خود را بر اساس توانایی های که نمی توان ان را عینا مورد ارزیابی قرار داد به ستارگان ورزشی وافراد افراد برجسته ای مبدل سازند.آنها به اشتباه گمان می کنند که داشتن مهارتهای جسمانی با لاتر از حد میانگین دقیقا از عالئم استعداد استثنای به شمار می رود. زمانی که فرزندان آنها بر آورده نمی سازند همگی از ضایعه اسفباری رنج می برند که جبران آن مشکل است.
دومین مسئله فریبنده اهمییت دادن بیش از حد به استعداد جسمانی و دست کم گرفتن قدرت روحی و عاطفی است.در فهرست ورزشکاران دانشگاه و با شگاه های حرفه ای افراد موفق بسیار زیادی یافت می شود.این ورزشکاران صرفا بزرگتر سریعتر یا قویتر نیستند بلکه نسبت به ورزشکارانی که از استعداد جسمانی بیشتری برخوردار هستند برای دستیابی به مراتب بالاتر از مهارتهای روانی قدرت عاطفی و ویژه گیهای غیر مملوس استفاده می کنند.ورزشکارانی که در آزمون استعداد ضعیف بوده اند نباید از نظر دور بمانند و به حال خود رها شوند.به آنها فرصت دهید تا استعداد خود را به شیوه های دیگری بروز دهند.
سومین موضوع گمراه کننده استفاده نادرست از استعداد فرد می باشد.شروع زود هنکام تمرینات اجبار فرد به کارهای دشوار بازی و فعالیت های بیش از حد و استفاده از مواردی که عملکرد فرد را بهبود می بخشد با ساعت سرسام آوری سلامت و دوران ورزشکار با استعداد را تباه می کند.هر ورزشکار عجوبه ای که قربانی والدین مستبد و مربیان خود خواه می شود به هزاران دلیل هرگز اجازه نمی یابند تا واقعا به فردی موثر تبدیل شود و از فعالیتهای ورزشی لذت ببرد.
چهارمین مسئله تاکید بیش از حد بر استعداد ورزشی است.هیچ چیز غم انگیزتر از هدر رفتن زندگی ورزشکاری نیست که با دنیای خارج از محیط ورزشی ارتباط بر قرار کرده و با آن تطابق یابد.وقتی که زمان بازی و ورزش پایان می پزیرد.استعداد ورزشی باید یک جنبه از شخصیت فرد به شمار رود.والدین مربیان معلمان و دوستان در امر کمک به رشد سایر علایق ورزشکاران با استعداد سهیم هستند.
دور نمای استعداد
هنگامی که یک استعداد ورزشی را کشف می کنید ان را حمایت نمایید رشد دهید به چالش وا دارید و از تجارب مربوط به آن لذت ببرید.اما در مورد آن دور اندیش باشید. چنین چیزی الزاما با سایر مهارتهای فردی مانند قوه تشخیص یا بلوغ همراه نیست.برای این ورزش زود گزر با یک کودک عادی مواجه هستیم که به محبت فرصت توجه و نظمی که والدین و مربیان باید به تمامی کودکان اعم از با استعداد و بی استعداد ارزانی دارند محتاج است.