طراحی سیستم انبارداری
مقدمه مقاله
امروزه با پیشرفت علوم و تکنولوژی امکان تولید انبوه کالا فراهم شده است و این کار برنامهریزی دقیق جهت استفاده به موقع و حداکثر از امکانات را میطلبد. تقسیم کار و رشد جمعیت نیاز استفاده از فرآوردههای دیگران را بوجود آورده است و این خود زمینه پیدایش سازمانهای معظم گردیده که در این نظامهای پیچیده فنی ـ اجتماعی، انبار به عنوان واسطه موجبات گردش کالا از ثبات قیمت محصول، تعمیر و نگهداری ماشینها و … نقش مهمی را ایفا نماید بطوریکه نقش آن در تجارت غیر قابل انکار است.
ارزش ریالی موجودیهای انبار در صنایع مختلف متفاوت است و عوامل مختلفی در میزان نگهداری موجودی انبار واحدهای صنعتی ـ تجاری مؤثرند مثل روش تولید، دوره تولید، میزان بکارگیری ماشین آلات، نوع محصول ساخته شده، بازار مصرف، نوع مواد اولیه مورد احتیاج، نوسانات ارزی و قیمت در بازارهای جهانی، وضعیت واحد صنعتی در کل صنعت کشور و جهان و … و بالاخره سیستمهای تدارکاتی و سفارشات واحدهای تولیدی. اما انبار به دلایل متفاوتی برای مؤسسات و مراکز تجاری ـ صنعتی از اهمیت خاصی برخوردار میباشد که اهم آنها عبارتند از:
- ارزش بالای سرمایه در گردش شرکت که به صورت کالا در انبار نگهداری میشود (گاهاً تا ۶۰ درصد سرمایه در گردش).
- ارتباط مداوم و تنگاتنگ بخش انبار با بخشهایی نظیر تولید یا تعمیر و نگهداری و وقفه در تولید به علت نرسیدن نیازمندیها.
- ارتباط نزدیک انبار با بخش برنامهریزی مواد باید به نحوی باشد که ضربههای حاصله در اثر کمبود محصول یا مواد را خنثی نماید و حکم ضربهگیر را در سازمان داشته باشد.
فهرست مطالب
مقدمه: ۱
تعریف انبار: ۲
جایگاه انبار: ۲
اهداف و وظایف انبارها: ۲
انواع انبارها: ۳
انواع موجودیهای انبارها: ۴
سیستم انبارداری و مزیت های آن: ۵
وظایف انباردار: ۶
وظایف رئیس یا متصدی انبار: ۶
انتظارات مدیریت یک مؤسسه از سیستم کنترل انبارها: ۷
طراحی و برنامهریزی تأمین کالا: ۷
طبقهبندی. ۹
تعریف طبقه بندی و نکات مهم در اجرای آن: ۹
عوامل مؤثر در انتخاب سیستم و شیوه طبقهبندی: ۱۰
انواع طبقه بندی کردن کالاها: ۱۰
تعریف و فواید کدگذاری: ۱۱
انواع روشهای کدگذاری: ۱۱
سیستم Mesc: 13
فهرست گروههای طبقهبندی و کدگذاری کالاها ۱۵
متداولترین فرمهای مورد استفاده در سیستم اطلاعاتی انبار به شرح زیر میباشند: ۱۸
بخشهای درگیر در سیستم اطلاعاتی انبارها: ۲۰
اهم مراحل سیستم تدارکات مواد و غیره: ۲۲
سیستم اطلاعاتی انبارها و نقش کامپیوتر در آن: ۳۷
روشهای مختلف انبار کردن کالاها (موجودیها): ۳۷
نکات مهم در چیدن اجناس در انبار: ۳۹
نکات مورد توجه در چیدن و حداکثر بهرهوری از فضای انبار: ۴۰
اهم اطلاعاتی که در خصوص انتخاب وسایل نقلیه ضروری است به شرخ زیر میباشد: ۴۱
بازده اقتصادی در حمل و نقل انبارها: ۴۳
انواع عمده وسائل حمل و نقل انبارها: ۴۴
کنترل انبار: ۴۵
انبارگردانی و شمارش موجودیها دارای مزایایی به شرح زیر میباشد: ۴۷
سیستم ارزیابی ادواری موجودیها (Periodic Inventory System): 50
سیستم ارزیابی موجودیها (Perpetual Inventory): 51
مقایسه سه روش ارزیابی موجودیها: ۵۱
مزیتها و معایب روش FIFO: 52
مزایا و معایب LIFO: 52
مزایا و معایب میانگین موزون و متحرک: ۵۳
حفاظت و ایمنی انبارها: ۵۳
(۱) حمل و نقل مواد: ۵۴
(۲) محیط کاری: ۵۴
(۳) آلات و ابزار دستی: ۵۴
(۴) وسایل حفاظت فردی: ۵۵
(۵) سایر موارد: ۵۵
برنامهریزی و کنترل موجودیها ۵۵
مقدمه: ۵۵
مواضع مختلف بخشها و گروههای دورن سازمان نسبت به حجم موجودیها: ۵۷
انواع مدلهای کنترل موجودی: ۶۰
قیمت کل موادی که در این انبار نگهداری میشود ۶۱
سیستمهای مختلف سفارشدهی: ۶۹
طراحی فیزیکی انبارها: ۷۱
اهداف بخش خرید: ۷۸
خرید متمرکز و یا غیر متمرکز: ۸۰
منابع اطلاعاتی برون سازمانی تدارکات: ۸۱
فرآیند یا مراحل خرید خارجی: ۸۲
سیاست خرید و اتخاذ قیمت: ۸۲
خصوصیت مذاکره کننده ماهر: ۸۶
عوامل مؤثر بر توان خریدار و فروشنده در مذاکره: ۸۷
قراردادهای خرید و مفاد قراردادها: ۸۹
مفاد قرارداد: ۹۰
مندرجات (P/I): 94
فهرست منابع: ۹۶