نماد و نشانه شناسی شهرستان آستانه اشرفیه
چکیده مقاله
در این تحقیق آنچه به عنوان نمادها و نشانه های شهری مطرح می شود ، در دو مفهوم مورد بررسی قرار می گیرد :
۱- شکل ؛ این بخش شامل توصیف خصوصیاتی از افراد و اشیاء می باشد که ما به عنوان ناظردرآن پدیده ها مشاهده می کنیم که بیشتر شامل خصوصیات ظاهری آن ها می باشد.
۲- کارکرد و کاربری ؛ این بخش بدان معناست که در کنار مفهوم شکل و ظاهر پدیده یا پدیده ها ، مجموعه ی این اشکال در کنار یکدیگر معنایی را ایجاد می کنند که نمی توان آن را جدای از این شکل یا اشکال دانست ، بلکه به عبارتی می توان گفت که روح و معنای جسم و ظاهر افراد و اشیاء می باشند .
در این تحقیق می خواهیم ببینیم که چه مواردی ( نمادها و نشانه هایی ) در شهرستان آستانه اشرفیه وجود دارند که نشان می دهند محیطی که ما از آن صحبت می کنیم یک شهر ا ست و بعد می خواهیم بدانیم که این عوامل با توجه به چه معیارهایی یا به عبارت بهتر با داشتن چه ویژگی هایی نشان از یک شهر شمالی (شهری که در شمال کشور ایران قرار دارد با ویژگی های خاص این منطقه) می دهد ؟
البته آنچه در این تحقیق آورده می شود با تأکید خاص بر چند نقطه ی مهم ( پل ، بازار ، فلکه ی کیاشهر (میدان جمهوری) ، حرم آقاسید جلال الدین اشرف) درخیابان اصلی شهر می باشد .
میدان تحقیق ، شهرستان آستانه ی اشرفیه از شهرستان های استان گیلان می باشد که در شرق استان قرار دارد .
کلید واژگان : آستانه اشرفیه ـ بازار ـ زمان ـ شکل ـ شهرـ فضا ـ کارکرد
مقدمه :
آنچه که از آن به عنوان انسان شناسی شهری صحبت می کنیم ، «مطالعه بر انسان را با حرکت و بر اساس محوریت پدیده ی « شهر» در دستور کارخود قرار می دهد.» ( فکوهی ،۱۳۸۳ ، ص۲۵)
در انسان شناسی شهری ما با دو مفهوم اصلی انسان و شهر و رابطه ی متقابل آن ها سرو کار داریم.
اما در این مطالعه ی ما در کنار این دو مفهوم کلی با مفاهیم بی شماردیگری سرو کار داریم که در ارتباط با هم و تأثیرات متقابلی که بر روی یکدیگر می گذارند ، در نهایت از مطالعه ی مجموع آن ها به چیزی می رسیم که به مثابه روح یک جسم می باشد .
تا آنجا که ما به کار توصیف این وضعیت (توصیف خود مفاهیم ) می پردازیم بیشتر از حوزه ی مردم نگاری صحبت می شود و از آنجایی که به تحلیل توصیفات می رسیم ( مطالعه و تحلیل مفاهیم در کنار هم ، نه صرفاً توصیف یک مفهوم جدا از سایر مفاهیم ) ، به روح مطلب می رسیم از حوزه ی انسان شناسی صحبت می کنیم .
در این تحقیق سعی محقق بر این بوده است که پا را فراتر از توصیف پدیده ها و مفاهیم نهد و بتواند در کنار توصیف شکل پدیده ها به کارکرد آنان نیز بپردازد و تا حد امکان بحث را وارد حوزه ی انسان شناسی نماید .
در این تحقیق شیوه ی کار بدین طریق است که چند نقطه ی مهمی را که در خیابان اصلی شهرستان آستانه اشرفیه قرار دارد مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم و همانطور که در این تحقیق به آن ها اشاره می شود ، این نقاط به عنوان نشانه ای برای مردم شهر عمل می کنند .
برای مطالعه ی شهرستان از چندین روش استفاده شده است .
محقق خود درکنار یک شناخت کلی که از شهر در ذهن داشته است ، برای جلوگیری از اشتباهات و همچنین عدم قضاوت در مورد مکانی که سال ها در آن زندگی نموده است ، در ابتدا ی کار چندین بار مسیر خیابان اصلی شهر را پیاده طی نموده تا بتواند از آنچه که در مورد ویژگی های شهر وجود دارد یادداشت برداری کند ، در کنار این روش از روش عکس برداری نیز استفاده شد که کمک بسیاری در پیشبرد کار تحقیق نمود و همچنین گفتگو هایی با افراد محلی نیز داشته است ، در کنار کار میدانی از روش اسنادی و اینترنت استفاده شد .
مشاهده ی شهر در طی دو نوبت ، فروردین(عید نوروز) و خرداد ماه صورت گرفته است.
در اینجا جا دارد از همه ی عزیزانی که مرا در به انجام رساندن این تحقیق یاری رساندند تشکر نمایم، دستفروشان عزیزی که در حین فعالیت به بنده اعتماد نموده و سؤالاتم را با حوصله فراوان پاسخ دادند، از شهرداری شهرستان آستانه ی اشرفیه به ویژه جناب آقای مهندس بی باک ، و خانم ها مولود و هاجر الماسی ماشک و درآخر باید یک تشکر ویژه از استاد گرامی ام ، جناب آقای دکتر فکوهی به خاطر تمامی راهنمایی های مفیدشان که در زمان تحقیق برای اینجانب داشته اند ، داشته باشم .
امید آنکه بتوانیم با تمرین هایی از این دست ، گام های هرچند کوچک امّا مؤثری را در جهت شناخت و رفع مسایلی که ناشی از این عدم شناخت وجود دارد برداریم.
فهرست مطالب
چکیده ۳
مقدمه ۴
TOC \o “۱-۶” \h \z \u 1-طرح مسأله ۶
۱-۱- پرسشهای تحقیق ۷
۱-۲- روش های تحقیق ۸
۱-۳- معرفی تاریخی ـ جغرافیایی میدان تحقیق ۹
۱-۳-۱- تاریخچه ۹
۱-۳-۲- موقعیت جغرافیایی ۱۰
۱-۴-اشکال شهر و کارکردهای آن ۱۳
پل کُرپی ( کورپی ) ۱۳
ساختمان ها ۱۹
۱- شکل ساختمان ها ۱۹
۲-انواع ساختمان ها (بناها) ۲۴
فلکه ی کیاشهر ۲۷
بازار ۳۰
۱-فضا و مکان بازار . ۳۲
۲- زمان و بازار ۳۷
۲-۱- زمان تشکیل بازار ۳۷
۲-۲-تأثیر زمان بازار بر شهر ۳۸
۳-انسان ها (فروشندگان و خریداران) و بازار ۴۰
۳-۱-زبان و لهجه ۴۰
۳-۲-پوشاک ۴۲
۳-۳-نوع محصولات مورد مبادله. ۴۴
حرم آقا سید جلال الدین اشرف.. ۴۸
۱-مسجد جامع ۴۹
۲-حرم آقا سید جلال الدین اشرف ۴۹
۲-یافته های پژوهش ۵۶
۲-۱-پرسش نخست ۵۶
·پل کُرپی ( کورپی ) ۵۶
·فلکه ی کیاشهر ۵۸
بازار ۵۸
حرم آقا سید جلال الدین اشرف: PAGEREF _Toc36444557 \h 62
۲-۲-پرسش دوم ۶۳
پل کُرپی ( کورپی ) ۶۳
فلکه ی کیاشهر ۶۵
بازار ۶۵
حرم آقا سید جلال الدین اشرف ۶۹
۳-نتیجه گیری ۷۱
منابع ۷۷
ضمایم ۷۸