شرکت صنایع مس
بخشی از مقاله و تحقیق
تاریخچه مس در ایران
مس یکی از فلزاتی است که طرز استخراج و ذوب ان بر صنعتگران باستانی ایران معلوم بوده است و در حفرهایی که در نقات مختلف کشور شده آثار و علایم آن دیده میشود. ولی چون رموز این صنعت سینه بسینه انتقال می یافته کتاب ونوشته ای ازآن در دست نیست فقط از اشیاءمسی وآلیاژهای آن که در کاوشهای انجام شده به دست آمده چنین پیداست که در زمان قدیم از مس در زندگانی خود استفاده میکردند و با صنعت ذوب مس آشنایی کامل داشتند . معدنچیان سنگهای مس خالص طبیعی ومس اکسیده را که بیشتر در سطح زمین یافت میشده به وسیله دیلم و کلنگ خرد کرده واستخراج وذوب میکردند و چون طرز ذوب کانیهای نوع سولفور را نمی دانستند اگر چنانچه با چنین معدنی برخورد میکردند از استخراج آن صرف نظر میکردند .
کارهای مس و مفرغی قبل از تاریخ که در ایران انجام شده در بسیاری از موزه های دنیا وجود دارد .پس از آن در دوره های مختلف مانند دوره هخامنشی و ساسانی وبعد از استیلای عرب و دوره مغل و تیموریان نمونه هایی از اشیاء مسی ومفرغی که در ایران ساخته شده در موزه های روسیه و انگلیس و فرانسه وجود دارد. در عصر صفویه صنعت برنج سازی و استفاده از مس و آلیاژهای آن رونق بسیاری داشته است ولی پس از انقراض صفویه و روی کار آمدن سلسله قاجاریه در کلیه صنایع از جمله صنعت ذوب مس انحطاطی ایجاد گردید و پس از آن برای احیاء صنایع مختلف و صنعتی کردن ایران در زمان امیر کبیر کوششهایی صورت گرفت که مثمر ثمر واقع نشد.
تا اینکه در سال ۱۳۱۵چون دولت وقت در کارخانجات مهمات سازی ارتش نیاز به مس داشت و شروع به استخراج مس از معدن انارک و عباس آباد سبزوار خراسان شمالی نمود و کارخانه ذوب مس غنی آباد را بنیان گذاشت.
در استان کرمان از دیر باز مردم ناحیه سرچشمه از وجود ذخایر مس اطلاع داشته و از آن در ساخت و تهیه وسایل جنگی ولوازم خانگی استفاده میکردند برای صدق این مدعی باقیماندهایی از سیتمهای قدیمی ذوب در حوالی سرچشمه دال بر شناسایی مس و معدن مس سرچشمه در سالهای دور یعنی در حدود ۳۰۰۰سال قبل از میلاد میباشد. علاوه بر آن جاری شدن آب سبزرنگ در رودخانه های اطراف سرچشمه موید وجود ترکیبات مس در ناحیه بوده است .
در دهه ۱۳۴۰ بود که یک سری مطالعات زمین شناسی در ناحیه سرچشمه آغاز گردید .پس ازاینکه مشخص گردید که ذخیره مس در ایران بمیزان فراوان وجود دارد . در سال ۱۳۵۱ شرکت سهامی معادن مس سرچشمه با سرمایه دولتی تاسیس گردید و باشرکت آمریکایی آناکاند قراردادی منعقد گردید تا از کمکهای فنی آن شرکت جهت استخراج معدن مس سرچشمه استفاده شود. در نتیجه با استفاده از مطالعات گذشته طرح ایجاد ذوب مس با ظرفیت ۱۴۵۰۰۰ تن مس در سال و هزینه ای معادل ۵۵۰میلیون دلار ریخته شد . وپیرو آن با شرکت پارسونز جوردن قراردادی جهت ساخت و ایجاد تاسیسات مجتمع مس سرچشمه بسته شدکه تاسال۱۳۵۷تقریبا۹۷درصد از کارهای ساختمانی توسط شرکت مذبور انجام گرفت.
راهنمای تاسیسات کارخانه
- انبار سنگ درشت
- سنگشکنهای اولیه و…
- انبار سنگ نرمه
- کارخانه بر عیار کنی
- ته نشین کننده های بر عیار شده
- واحد صافی
- واحد خشک کن
- انبار ذخیره اضطراری بر عیار کنی
- مخازن بر عیار شده و مواد کمک ذوب
- کورههای ذوب
- ساختمان سنگشکن وآهک
- مخازن قیفی مواد درشت کمک دوب
- سنگ شکن مواد کمک ذوب
- واحد آهک
- دود کش کوره مبدل
- نیروگاه حرارتی
- غبارگیری کوره های ریورب
- غبارگیر کورههای کنورتور
- امخازن سوخت
- ته نشین کننده مواد باطله
- مخازن وتلنبه خانه آب صنعتی وآتشنشانی
- ازمایشگاه
- انبار قطعات صنعتی
- تصفیه خانه آب
- سالن الکترولیز آب
- واحد اسید
- مخازن اسید
- انبار مواد منفجره
- واحد اکسیژن
- انبار وسایل متفرقه
- ساختمان سرند اولیه
- سرویس خودروها
- مخازن شیر آهک
- برج خنک کننده
- واحد مولیبدن
- ساختمان توزیع برق
- مرکز اسناد ومدارک
- دیگ بخار
- انبار مواد شیمیایی آزمایشگاهی
- مخازن گازوییل
- انبار آجر
کانیهای مس
مس در طبیعت بصورتهای زیر یافت می شود :
- مس فلزی
- اکسید مس
- سولفور مس
مس طبیعی عنصر مس بحالت آزاد طبیعی درتوده های بزرگ ویابشکل پراکنده در سنگهای آذری (آتشفشانی)درقشرزمین بوجودآمده است.معادن این نوع مس چندان زیاد نیست ودر همه جا وجود ندارد فقط دربعضی ازنقاط دنیا مانند :ایالات متحده آمریکا و شیلی و بولیوی و چین و ایران (در ناحیه انارک) یافت گردیده است.
اکسید مس
اکسیدهای معدنی مس در پوسته زمین نزدیک به سطح یافت میشود که در نتیجه تغییرات جو ی وفعل و انفعالات شیمیایی که در قسمت رگه های سولفور مس صورت گرفته ترکیبات اکسیده بوجود آمده است. آبهای طبیعی که بمقدار چندین(ppm) گاز اییدریدکربنیک (co2)در بر دارنده بر روی سولفاتهای مس ۱۰۰متر اثر کرده و به تدریج آنها به ترکیباتی نظیر :کربنات .اکسید .سولفات وگاهی اوقات سیلیکات مبدل مینماید.
چون اغلب مواد نامبرده نزدیک بسطح زمین پیدا می شوند وتماما” دارای نقطه ذوب پایینی هستند لذا میتوان آنها را بسهولت با گرمای احتراق زغال چوب و کربن آن احیاء نمود ومس فلزی را بدست آورد که این روش در گذشته مورد استفاده بوده است وتمام مس باستان با این روش تهیه میگردیده
فهرست مطالب
تاریخچه مس در ایران
راهنمای تایسسات کارخانه
کانیهای مس
روش استخراج مس
مشخصات معدن
جدول ماشین الات معدن
سنگ شکن ها
آسیابها
شناور سازی
مولیبدن در طبیعت
پر عیار کردن مولیبدن
مرحله شناورساز Rougher Flotation
ذوب
کوره انعکاسی ذوبReverbratory- Furnace Smelting
کوره نگهداریHolding Furnace
دیگهای بخار(حرارت مازاد) Waste heat boilers
معرفی پالایشگاه
لجن آندی ب و یونهای SSSSSSSSSS
منابع مقاله