میزان پتاس مورد نیاز در زراعت چغند رقند
مقدمه
از دیرباز از مناطق زراعی ایران همواره به عنوان غنی ترین خاکها از نظر پتاسیم نام برده شده است. بهمین جهت در طی سالها زراعت چغندر قند، از این عنصر پر نیاز گیاه شاید در مقادیر بسیار جزئی استفاده گردیده است .
این امر در حالی اتفاق می افتد که پتاسیم بعنوان عنصر قند ساز در گیاهان به شمار میرود و می تواند اثر جانشینی برای سدیم در خاک و گیاه داشته باشد.
از طرف دیگر این عنصر در افزایش شادابی اندام هوائی و در نتیجه فعال سازی منابع فتوسنتزی نقش اساسی دارد. علاوه بر این متخصصین خاک شناسی معتقدند که اگر چه این عنصر در خاک فراوان است ولی بدلایل برخی فرآیندهای شیمیایی خاک این عنصر قابل استفاده گیاه نمی باشد. لذا در تعیین مقدار پتاسیم مورد نیاز گیاه مقدار پتاسیم قابل جذب به عنوان ملاک تصمیم گیری مطرح می باشد.
شرح یافته و توصیه های کاربردی
نتایج آزمایشات انجام شده در مورد استفاده این عنصر در چند منطقه مهم چغندر کاری برروی تولید محصول نشان میدهد که این عنصر موجب افزایش عملکرد شکر می گردد.
بنابراین باتوجه به نتایج بدست آمده از تأثیر پتاسیم بر روی عملکرد، مصرف حدود ۱۸۰ کیلوگرم پتاسیم در خاک های نیمه سبک و سبک و مناطق با بارندگی بیش از ۳۰۰ میلیمتر برای افزیش عملکرد توصیه می گردد.
اهمیت اقتصادی
با عنایت به نتایج موجود در خصوص افزایش عملکرد شکر تحت تأثیر کود پتاسیم علاوه بر جبران هزینه های کود افزایش درآمد نیز حاصل شده است.
عنوان یافته تحقیقاتی
کارآئی استفاده از آب در زراعت چغند رقند
مقدمه
چغندر قند گیاهی است که عکس العمل زیادی نسبت به مقادیر مختلف آب از خود نشان میدهد. بطور کلی هنگامی که مصرف نهاده ها کاهش می یابد کارآئی استفاده از آنها افزایش می یابد.
در آزمایشی با مصرف حدود ۱۳۵۰۰ مترمکعب آب ۳۴۰ گرم شکر تولید شد. در حالیکه با کاهش مصرف آب تا حدود ۱۰۵۰۰ مترمکعب در هکتار مقدار تولید شکر به ازای هر مترمکعب آب مصرفی ۳۹۰ گرم بود.
یکی از عوامل بسیار مهم در پائین بودن کارآئی مصرف آب در کشور، راندمان تولید در واحد سطح می باشد. از عوامل دیگر مؤثر در کارآئی مصرف آب، عدم به کارگیری مناسب پارامترهای زراعی و ژنتیکی است.
استفاده از شیوه های نوین آبیاری به همراه استفاده از روشهای کم آبیاری در مراحلی غیرحساس رشد گیاه به تنش رطوبت، باعث افزایش کارآئی مصرف آب خواهد شد.
زراعت چغندر قند
در سیستم آبیاری نشتی که بیشترین سطح زیر کشت چغندر قند را به خود اختصاص می دهد مصرف آب در آبیاری اول (خاک آب) و آبیاری دوم (پی آب) مجموعا بیش از ۲۰ درصد آب مصرفی در تمام دوره رشد گیاه است که این مقدار فقط صرف جوانه زدن بذر خواهد شد و گیاه هیچگونه استفاده دیگری از این مقدار آب نخواهد برد و در نتیجه کارآئی مصرف آب کاهش می یابد.
استفاده از روشهای آبیاری که باعث کاهش مصرف آب در این هنگام شده و یا استفاده از روشهایی که سرعت جوانه زنی را افزایش می دهد باعث افزایش کارآئی مصرف آب خواهد شد.
همچنین قطع آبیاری در اواخر مرحله رشد گیاه که معمولا مصادف با فصل سرما و کاهش تبخیر و تعرق است، گرچه ممکن است باعث افت عملکرد ریشه شود ولی باتوجه به افزایش درصد قند، مقدار قند در واحد سطح صدمه زیادی متحمل نشده و کارآئی مصرف آب را افزایش میدهد.
نکته قابل توجه در کارآئی مصرف آب استفاده از سایر عوامل به زراعی می باشد. بطور مثال ازت تأثیر زیادی در کارائی مصرف آب دارد.
در مناطقی که کمبود آب مشاهده نمی شود استفاده از کودهای ازته کارآئی مصرف آب را به طور قابل ملاحظه ای افزایش میدهد.
در حالیکه در مناطق خشک و دارای محدودیت آب استفاده از کودهای ازته حساسیت بیشتری را می طلبد و باید تا حدود ۳۰ درصد مقدار آن را نسبت به مناطق مرطوب کاهش داد.