کلیله و دمنه
بخشی از پاورپوینت
هدف کلی این درس آشنایی با نثر مصنوع در زبان فارسی است که با کلیله و دمنه آغاز می شود و در قرن های بعدی تحوّل می یابد. اهداف دیگر این درس عبارتند از: آشنا شدن با نثر دورۀ دوم غزنویان و سلاجقه از طریق آشنایی با شیوه نگارش این کتاب، درک و دریافت مضامین و مفاهیم آن و آموختن لغات، ترکیبات، امثال و خصایص دستوری.
جایگاه درس
درس کلیله و دمنه در دو قسمت و برای چهار واحد درسی تدوین شده است و از دروس پایۀ دوره کارشناسی زبان و ادبیات فارسی می باشد. در این کتاب قسمت اول مطالعه می شود.
هدفهای رفتاری کتاب
- آشنایی کلی با کتاب و بررسی سیر پیدایش آن
- شرح لغات، ترکیبات، ابیات و عبارات مشکل کتاب
- توانایی بازنویسی قسمتی از متن به نثر امروز
- تشخیص معنی صحیح یک عبارت از بین چند معنی داده شده
- تشخیص صنایع ادبی به کار رفته در متن
- تشخیص نوع کلمه از نظر دستوری
آشنایی کلی با کتاب و بررسی سیر پیدایش آن
کتاب کلیله و دمنۀ بهرامشاهی یکی از شاهکارهای نثر فارسی است. اصل این کتاب ارجمند از هند است. ایرانیان آن را از هند آورده، خود بابی چند بر آن افزودند. متن سنسکریت قسمتی از ابواب کلیله و دمنه که از پنجاتنترا و مهابهارتا ترجمه شده در دست است. کلیله و دمنه آنگونه که از متن عربی آن برمی آید دارای چند باب است که در نخستین مجموعۀ آن وجود نداشته و به ترجمۀ پهلوی افزوده شده است.
از کتاب کلیله و دمنه ترجمه ها و پیرویهای متعددی صورت گرفته است: ترجمۀ پهلوی، ترجمۀ سریانی، ترجمۀ عربی، ترجمۀ بهرامشاهی که همین کتاب است، ترجمۀ بخاری (داستانهای بیدپای)، کلیله و دمنۀ منظوم قانعی طوسی، انوار سهیلی و عیار دانش.
کلیله و دمنۀ بهرامشاهی: معروفترین ترجمه و تهذیب کلیله و دمنه، ترجمه ای است که از سوی نصر الله بن عبدالحمید منشی به نثر شیرین و استادانه به فارسی درآمده است
تاریخ ترجمۀ نصر الله بن عبدالحمید را محققان مابین سالهای ۵۳۸ و ۵۴۰ نوشته اند تنها مرحوم دکتر ذبیح الله صفا آن را در سال ۵۳۶ه. دانسته است. از آنجایی که این ترجمه در دوران فرمانروایی بهرامشاه غزنوی و به تأیید و تصویب او صورت گرفته به کلیله و دمنۀ بهرامشاهی مشهور و معروف شده است.