این فایل پاورپوینت شامل 42 اسلاید بوده و در مورد استاندارد و سری های آن می باشد.
تاریخچه استاندارد
استاندارد از دیر باز در زندگی بشر وجود داشته است. مثالهایی از این مفهوم در گذشته شامل تاریخ پیدایش سیستم شمارش دهی است که اکنون نیز مورد استفاده قرار میگیرد و به گذشته بسیار دور برمیگردد. این نمونهها نشان میدهند که انسانها از دورانهای کهن تر به دنبال تنظیم و استانداردسازی ابزارها و زمان بودند. به عنوان نمونه دیگر، استاندارد کردن تقویم و تعداد روزهای سال رومی که توسط “ژولیوس سزار” در سال 46 قبل از میلاد مسیح انجام شده است، نشان میدهد که این تلاشها برای استانداردسازی زمان و تقویم در تاریخ باستان نیز وجود داشته است.
اما پس از عصر رنسانس و با توجه به تحولات بنیادی در طرز فکر اجتماعی و رشد اختراعات و تولیدات صنعتی در دوران پس از انقلاب صنعتی، استانداردهای صنعتی نیز به وجود آمدند. این تغییرات عظیم در جوامع و تکنولوژی به ایجاد نیازهای جدید در زمینه استانداردسازی و کنترل کیفیت منجر شد. به عبارت دیگر، با گسترش صنعت و تجارت و نیاز به تطابق محصولات و خدمات، استفاده از استانداردها برای تضمین کیفیت و سازگاری تولیدات به یک مسئله حیاتی تبدیل شد. این مرحله مهم در تاریخچه استانداردها نمایانگر نیاز به یک سیستم کامل و گسترده از استانداردها در دنیای صنعتی مدرن است.
تعریف استاندارد
اصطلاح استاندارد امروزه در زمینههای مختلف به کار میرود و به طور عام به معنای مقیاسها یا معیارهای ثابتی اشاره دارد که برای اندازهگیری و ارزیابی عناصر مختلف، از لوازم و تجهیزات تا رفتارها و مشخصات مورد استفاده قرار میگیرد. این مفهوم از استاندارد به ما امکان میدهد تا در زندگی روزمره و در مختلف حوزهها از تعیین معیارها و مقیاسها جهت انجام کارها و ارزیابی موارد مختلف استفاده کنیم. به عبارت دیگر، استانداردها به عنوان یک معیار مشترک و قابل اعتماد در جامعه به کار میروند تا توسعه، تولید، و مصرف محصولات و خدمات را سادهتر و موثرتر کنند.
تعریف سازمان بین المللی استاندارد
مدرکی است در بر گیرنده قواعد ، راهنمایی ها یا ویژگی هایی برای فعالیت ها یا نتایج آنها به منظور استفاده عمومی و مکرر که از طریق همرایی فراهم و بوسیله سازمان شناخته شده ای تصویب شده و هدف از آن دستیابی به میزان مطلوبی از نظم در یک زمینه خاص است
فواید استاندارد
فواید استفاده از استانداردها به علت گسترش روز افزون و پیشرفت چشمگیری که در این زمینه طی سالهای اخیر حاصل شده، نقش مهمی در تحقق اهداف متعدد دارد. کمیته ثابت بررسی اصول استاندارد (استاکو) که وابسته به شورای سازمان بین المللی استاندارد است، اهداف متنوعی را معرفی کرده است. از جمله این اهداف میتوان به اقتصاد جامع (که شامل صرفهجویی در نیروی انسانی و مواد انرژی میشود)، حمایت از مصرفکننده، ایمنی و بهداشت، و ارتباط بهتر اشاره کرد. استفاده از استانداردها به عنوان راهکارهایی مناسب برای بهبود اقتصاد، حفظ حقوق مصرفکنندگان، افزایش سطح ایمنی و بهداشت عمومی، و تسهیل ارتباطات در جوامع مدرن بیانگر اهمیت بیپایان این ابزارهاست.
اهداف استاندارد از دیدگاه اقتصادی
اهداف استفاده از استانداردها از دیدگاه اقتصادی با تأکید بر بهرهوری و بهبود اقتصادی ارتباط دارد. استانداردها به عنوان راهکارهایی جهت حل مشکلات و افزایش بهرهوری در اقتصاد عمل میکنند. این افزایش بهرهوری از طریق ارائه روشهای صحیح محاسبات فنی، تعیین قواعد عمومی و مشخصات محصول، ایجاد یکنواختی و هماهنگی، گردش صحیح اطلاعات، و جلوگیری از اتلاف سرمایه و زمان به دست میآید. استفاده از استانداردها میتواند هزینهها را کاهش دهد، از طریق کاهش تنوع و افزایش تولید انبوه. این اقتصاد در نهایت به بهرهوری بیشتر و رقابت قویتر در بازارها منجر میشود و نهایتاً به توسعه اقتصادی و افزایش رفاه افراد و جوامع کمک میکند.
فواید استاندارد از دیدگاه های مختلف
فواید استاندارد از دیدگاه های مختلف برای افراد و سازمانها به عنوان یک ابزار کلیدی در بهبود کارایی و کیفیت محصولات و خدمات به چشم میآید. از دیدگاه تولید کنندگان، استفاده از استانداردها به عنوان راهنماهای اصولی در فرآیند تولید باعث کنترل بهتر فرآیندها، مواد، و نیروی کار میشود. این اقدامات جلوگیری از اتلاف منابع و انرژی را تضمین میکنند و باعث افزایش سرعت تولید میشوند. همچنین، کاهش ذخیرهسازی در مواد اولیه و محصولات و صرفهجویی در هزینهها از دیگر مزایای مهم استانداردهاست. از دیگر نقاط قوت از دیدگاه تجاری، سهولت برقراری ارتباط با شرکای تجاری از جمله عقد قرارداد، سفارش، رفع اشکالات، و تهیه ماخذ را تسهیل میکند و این امر به بهبود روابط تجاری و تسهیل تعاملات کمک میکند. این نقاط قوت باعث میشوند که استانداردها در زمینههای مختلف از تولید صنعتی تا خدمات اداری برای افراد و سازمانها از اهمیت بسیاری برخوردار باشند.
از نظر مصرف کننده
از دیدگاه مصرف کننده، استفاده از استانداردها دارای مزایای مهمی است. به عنوان اولین مزیت، این استانداردها به مصرفکنندگان اطمینان میدهند که محصولات و خدماتی که میخرند، کیفیت مناسب دارند و از اتلاف سرمایه و زمان جلوگیری میکنند. همچنین، استانداردها تعویض پذیری محصولات را تسهیل میکنند؛ این به مصرفکنندگان امکان میدهد محصولات معیوب را به راحتی تعویض کنند و از حقوق خود حفاظت کنند. سهولت در برقراری ارتباط با تولیدکنندگان و فروشندگان نیز از جمله مزایای مهم استانداردهاست، زیرا این ارتباطات به مصرفکنندگان اطلاعات کافی را درباره محصولات و خدمات فراهم میکند و از مشکلات احتمالی جلوگیری میکند. این نقاط قوت باعث میشوند که استانداردها به مصرفکنندگان به عنوان یک میانجی اعتماد و اطمینان در رابطه با محصولات و خدمات عرضه شده تبدیل شوند.
از نظر تجارت
از منظر تجارت، استفاده از استانداردها اهمیت بسیاری دارد. این استانداردها به تاجران و تجارتکنندگان امکان میدهند تا تاخیرها، مکاتبات پیچیده و مذاکرات ناشی از تعیین مشخصات نادقیق و ناقص در سفارشات را به حداقل برسانند. علاوه بر این، وجود اصول عملی و کاربردی جهت پذیرش، مرجوع کردن کالاها، ارزیابی و رفع اشکالات، و مدیریت شکایتها و اعتراضات قراردادها از دیگر مزایای استفاده از استانداردهاست. این اصول به تجارتکنندگان اطمینان میدهند که تبادل کالا و خدمات به یک شکل منظم و تضمین شده صورت میگیرد و مشکلات در معاملات تجاری به حداقل ممکن میرسد. این امر نه تنها به تسهیل تجارت بینالمللی کمک میکند بلکه به تعزیز اعتماد و رونق تجارت نیز کمک میکند.
از نظر متخصصین
از نظر متخصصین و متخصصان صنعتی، استفاده از استانداردها ابزاری اساسی برای بهبود و تسریع فرآیندهای مختلف در زمینههای مختلف به شمار میآید. این استانداردها به متخصصین امکان میدهند که روشها و مواد پذیرفته شده را به کار بگیرند تا طراحی، انتخاب مواد، و سایر فرآیندها را به سهولت و تسریع انجام دهند. همچنین، استفاده از استانداردها به متخصصان کمک میکند تا بهبود و توسعه محصولات و فرآیندها را به صورت موثرتری انجام دهند. افزایش اطلاعات و دانش فنی در رابطه با خواص، امکانات، و کاربرد مواد نیز از مزایای مهم استانداردهاست و به تخصص متخصصان در زمینههای مختلف کمک میکند. در نهایت، استانداردها به متخصصان به عنوان راهنمایی برای تنظیم تحقیقات و برنامههای توسعه خدمت میکنند و در بهبود کارایی و کیفیت فعالیتهای تخصصی تاثیر مثبت دارند.
سطوح استاندارد
استاندارد کارخانه ای:
اینگونه استاندارد ها توسط کارخانجات و بمنظور استفاده در همان واحد تدوین می شود مثل استاندارد قطعات کارخانه ای
استاندارد ملی:
این استاندارد ها بوسیله موسسه استاندارد در یک کشور که مقام ذیصلاح برای این کار شناخته شده تهیه می شود. مثل زبان و لهجه
استاندارد منطقه ای:
عواملی مانند موقعیت جغرافیایی فرهنگ سیاست شکل تولید و مصرف و انواع برخی ازکشورها را بر آن داشته تا مشترکا مبادرت به تدوین استاندارد بپردازند
استاندارد بین المللی:
مهمترین سازمانی که وظیفه تدوین استاندارد بین المللی را بعهده دارد ISO است .
سازمان بین المللی استاندارد ISO
در خصوص استاندارد های صنعتی قدیمی ترین سازمانی که در سطح جهانی تشکیل گردید کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک IEC می باشد که در سال 1906تاسیس شد
در سال 1946 کنفرانسی در لندن متشکل از نمایندگان کمیته هماهنگی استاندارد های ملل متحد و کشور های غیر عضو در این کمیته تشکیل گردید که نتیجه مذاکرات منجر به تشکیل سازمان بین المللی استانداردگردیدکه درحال بیش از 135 کشور درآن عضوند.
ساختار آن ازمجمع عمومی شورا ،کمیته های اصلی فنی و فرعی ودبیر خانه می باشد و زبان رسمی انگلیسی و فرانسه و روسی می باشد.
انواع سریهای استاندارد
- استاندارد سری 9000
- استاندارد سری 10000
- استاندارد سری 14000
- استاندارد سری 18000
سیستم مدیریت زیست محیطی ISO 14000
سیستم مدیریت زیست محیطی استاندارد ISO 14000 یکی از مهمترین توسعههای در زمینه محیط زیست و مدیریت آن است. اهمیت توجه به محیط زیست و اثرات ناشی از فعالیتهای صنعتی به مرور زمان رشد کرده است، و از چند دهه پیش، مدیران، متخصصان و کارشناسان از طریق اقدامات داوطلبانه به کنترل تأثیرات محیط زیستی فرآیندها و محصولات خود پرداختند. در این زمینه، سازمانهای ملی و بینالمللی نیز قوانین و مقرراتی را تعیین کردند تا محیط زیست را حفاظت کنند.
در کنفرانس ریو دوژانیرو در سال 1992، شورای کسب و کار و توسعه پایدار (BCSD) بر تأکید کرد که سازمانهای تولیدی و خدماتی باید تأثیرات محیط زیستی فعالیتهای خود را کنترل و مدیریت کنند. از این زمان، سازمان بینالمللی استاندارد (ISO) درخواست برای تدوین استانداردهای مدیریت زیست محیطی را پذیرفت و گروه مشورتی SAGE با مشارکت نمایندگان بسیاری از کشورها و متخصصان تشکیل شد. این تلاشها در نهایت به تدوین استانداردهای مدیریت زیست محیطی ISO 14000 منجر شد که در سال 1996 منتشر شدند.
استاندارد ISO 14001 به عنوان یک استاندارد مهم در زمینه مدیریت زیست محیطی، مشخصات یک سیستم مدیریت زیست محیطی را تعریف کرده و به شرکتها امکان میدهد که مدیریت زیست محیطی خود را بهبود بخشند و به اصول کیفیت مطابق با استانداردهای ISO 9000 نیز پایبند باشند. این استاندارد از سازمانها میخواهد که طبق شرایط جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی خود، مسائل زیست محیطی را بررسی کرده و سیستم مدیریت زیست محیطی خود را ایجاد کنند.
ین استاندارد، بر پایه تعهد و همکاری تمامی اعضای سازمان، به حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی در توازن با نیازهای اقتصادی و اجتماعی جامعه میپردازد. توجه و اجرای موفق سیستم مدیریت زیست محیطی بستگی به تعهد تمامی افراد در سازمان دارد. در کل، هدف از ایجاد سیستم مدیریت زیست محیطی بر مبنای استاندارد ISO 14001 تحکیم حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آلودگی در تطابق با نیازهای اجتماعی و اقتصادی جامعه است.
استاندارد ISO 14001:1996 تعهد میکند که شرکتها و سازمانها نه تنها ضوابط محیط زیستی را رعایت کنند بلکه با پیادهسازی سیستم مدیریت زیست محیطی، به بهبود عملکرد زیست محیطی فعالیتهای خود بپردازند. این استاندارد در واقع به شرکتها کمک میکند تا به مسائل زیست محیطی توجه ویژهای داشته و اقداماتی از جمله مصرف بهینه منابع، کاهش آلودگی و مدیریت پسماندها را به عمل آورند. در طول زمان، استانداردهای دیگری از خانواده ISO 14000 نیز توسعه یافتهاند تا به شرکتها کمک کنند تا در زمینههای خاصی نظیر ارزیابی چرخه عمر محصولات یا انجام ارزیابیهای محیط زیستی عمیقتر فعالیت کنند.
تاکنون، استانداردهای مدیریت زیست محیطی از خانواده ISO 14000 به عنوان ابزارهای کارآمد در مدیریت محیط زیست تشخیص داده شدهاند. این استانداردها به شرکتها امکان میدهند که به مسائل محیط زیستی با دقت بیشتری نگریسته و تعهد خود را نسبت به حفاظت از محیط زیست افزایش دهند. به عنوان نتیجه، تدوین استانداردهای مدیریت زیست محیطی نه تنها به محیط زیست، بلکه به تجارت و جامعه به طور کلی نیز بهرهوری و ارزش افزوده ای فراهم کرده و به توسعه پایدار کمک میکند.
فهرست مطالب
تاریخچه استاندارد
تعریف استاندارد
فواید استاندارد
فواید استاندارداز دیدگاه های مختلف
سطوح استاندارد
سازمان بین المللی استاندارد ISO
انواع سریهای استاندارد
سیستم مدیریت زیست محیطی
اجرای سیستم محیط زیستی
باز نگری مدیریت
منبع