آناتومی انسان
تعریف آناتومی انسان بزرگ :
Anatomy از دروازه یونانی ana به معنی کالبد جسم و tom به معنی شکافتن یا تشریح گرفته شده . آناتومی علم بدن انسان است و در مورد ساختمان بدن و روابط بین اندام های مختلف بدن صحبت می کند .
تاریخچه آناتومی بزرگ :
شروع علم آناتومی از یونان باستان است . اولین فردی که در یونان باستان در آناتومی موفقیّت به دست آورد و کتابی نوشت هرا کلیتوس بود .
دانشمندان مختلفی از جمله (بواط – افلاطون – ارسطو) هرو فیلوس ، اراسیس تراتوس نیز در مورد قست های مختلف بدن نظراتی داشتند و ارائه دادند .
آناتومی در رم باستان :
معروف ترین دانشمندان دوره جالینوس فیلسوف ، بپولوژیست ، پزشک آناتومیت ، فیزیولوژیست بزرگ می باشد .
آناتومی در قرون میانه :
بزرگترین دانشمندان این دوره ابن سینابود بیش از یکصد اثر داشت و اصلی ترین کتاب ، کتاب قانون در طب است مطالب کتاب مورد قبول بواط ، ارسطو ، جالینوس قرار گرفته است .
از قرن هفدهم میلادی منع پزشکان در شرق و غرب بود .
آناتومی در دوره رنسانس
بزرگترین دانشمند این دوره لئوناردو داوینچی بود .
وضعیّت تشریحی بدن :
وضعیّت تشریحی را می توان با حفظ حالات بدن به هنگام ایستادن در نظر گرفت و این حالتی است که سر رو به رو قرار دارد ، اندام فوقانی (دست ها) در دو طرف بدن آویخته ، در حالتی که کف دست ها به طرف جلو می باشد و اندام تحتانی (پاها) صاف و بدون خمیدگی هستند .
وضعیّت تشریحی را وضعیّت آناتومیکی نیز می گویند .
سطوح تشریحی بدن :
بدن دارای سه سطح می باشد .
سطح عمومی – sagital plane
سطح عرضی یا نمایی frontal plane
سطح افقی horizontal plane
سطح سهمی :
سطحی فرضی است که بدن را به دو نیمه چپ و راست تقسیم می کند .
سطحی عرضی یا نمایی :
سطحی فرضی است که بدن را به دو نیمه قدامی و خلفی تقسیم می کند .
سطح افقی :
سطحی فرضی که بدن را دو نیمه فوقانی و تحتانی تقسیم می کند .
نشان دادن موقعیّت اندام های بدن انسان
قدامی (Anterior) :
به معنی جلویی و یا نزدیک به قسمت جلوئی بدن است مثل جناغ سینه در قسمت قدامی قفسه سینه .
خلفی (posterior) )
به معنی عقبی و یا نزدیک به قسمت عقبی بدن است . مثل مهره های ثبتی در قسمت خلفی قفسه سینه .
فوقانی (superior) :
به معنی نزدیک به سر یا انتهای فوقانی بدن است . مثال انتهای استخوان ران در مفصل ران .
تحتانی (inferior) :
به معنی نزدیک به پا یا انتهای تحتانی بدن مانند انتهای تحتانی استخوان ران در نفصل زانو .
خارجی (lateral) :
به معنی دور از خط میانی بدن یا وسط بدن مثال استخوان زند اعلاء در قسمت خارجی زنداسفل .
داخلی یا میانی (Medial) :
به معنی نزدیک به خط میانی بدن یا وسط میانی مثال استخوان زنداسفل در سمت داخلی استخوان زند اعلاء .
سطحی (superficia) :
به معنی دور از سطح بدن مثال عضله بازوی قدامی عمقی تر از عضله دو سر بازو .
داخلی (internal) :
به معنی داخل و یا درون مثال سطح داخلی مجاری ادراری توسط بافت پوششی پوشیده شده .
خارجی (external) :
به معنی خارج یا خارجی مثال سطح خارجی استخوان به وسیله ضریح پوشیده شده .
واژه هایی نیز هستند که فقط برای اندام های فوقانی و تحتانی (دست و پاها) کاربرد دارند عبارتند از :
نزدیک به تنه (proximal) :
برای اشاره به قسمت های نزدیک به تنه به کار می رود . مثال انتهای نزدیک به تنه و استخوان بازو به کتف متصل می شود .
دور از تنه (Distal) :
برای اشاره به قسمت های است که به تنه دورتر می باشند مثال دور از تنه در استخوان بازو با استخوان های ساعد مفصل می شوند .
عبارت های کف دستی (palmar) ، کف پایی (plantar)
پشت دستی و پشت پائی (porsal) ، جهت نشان دادن سطوح مختلف قسمت های تشکیل دهنده دست ها و پاها به کار می رود .