اندیشه اسلامی ۱ رشته معارف

اهداف رفتاری آشنایی با:

انسان و ایمان
ایمان
مبدا
صفات خدا
مسئله شر
توحید و عبادت
معاد
مرگ
بعد از مرگ
بهشت و جهنم
و…

انسان و ایمان

خود شناسی
از مسائل مهم انسان و شاید مهمترین آنها، شناخت خود انسان است.
دعوت به شناخت انسان از توصیه های مهم پیامبران الهی، عارفان، عالمان اخلاق و فیلسوفان است.
اگر انسان با تامل استعدادها و امکاناتی که برای رشد او آفریده شده است، بشناسد، بهتر می تواند سرمایه های وجودی خود را به کمال برساند.

قرآن و روایات اسلامی، انسان را به خود شناسی دعوت می کنند.

قرآن می فرماید:
» انسان باید بنگرد که از چه آفریده شده است. (طارق-۵)
» آیا انسان به یاد نمی آورد که ما او را آفریدیم و حال آنکه چیزی نبوده است؛ (مریم-۶۷)
» ای کسانی که ایمان آورده اید! به خود بپردازید….(مائده-۱۰۵)

امام علی (ع) می فرماید:
((کسی که به خود شناسی دست یابد، به بزرگترین سعادت و کامیابی رسیده است.))

در تاریخ فلسفه، خودشناسی، از نظریات اساسی سقراط بوده است.
ایمانوئل کانت فیلسوف بزرگ مغرب زمین می گوید:
((انسان قبل از هر چیز باید به ارزیابی و شناخت دقیق توانایی خود بپردازد))

مقدمه کمال انسانی

نقطه آغاز شناخت سرمایه های وجودی انسان است. انسان می تواند از خود بپرسد:
» آیا حد وجودی انسان در حد سایر حیوانات است یا قدرت تعالی و رشد پرواز کردن دارد؟
اگر قدرت پرواز کردن به عالم ملکوت را دارد تا چه حد می تواند پرواز کند؟
» آیا انسان جز بدن مادی، حقیقت دیگری به نام روح هم دارد؟
پاسخ به این سؤالات مقدمه تکامل انسانی است.

پیش درآمد جهان شناسی
انسان باید ابتدا قوا و ابزار شناخت خود و گستره و مرزهای آن را بشناسد تا بعد به شناخت جهان دست یابد.
امیرالمومنین علی (ع) می فرمایند:
((کسی که خود را نمی شناسد، چگونه غیر از خود را تواند شناخت؟))
((کسی که خود را بشناسد، دیگری را بهتر می شناسد و کسی که به خود جاهل است، به دیگران جاهل تر است.))

حقیقت انسان

در باره حقیقت انسان دو دیدگاه وجود دارد:
۱- مادی: کسانی که هستی را با ماده برابر می دانند یا انسان را پدیده ای کاملاً مادی تلقی می کنند، تمام قوانین حاکم بر حقیقت انسان را مادی می دانند.
۲- الهی: این گروه علاوه بر بعد مادی انسان، بعد غیر مادی او را نیز اعتقاد دارند، و برای انسان علاوه بر بدن مادی، حقیقتی به نام ، روح، قائلند.

قرآن در آیاتی به دو ساحتی بودن انسان (روح و بدن)، تصریح می فرماید:
سپس خدا، اندام انسان را موزون ساخت و از روح خویش در وی دمید. (سجده – آیه ۹)
خدا روح مردم را هنگام مرگشان به تمامی باز می ستاند. (زمر – ۴۲)
بگو: فرشته مرگ که بر شما گمارده است شماها را می ستاند و آنگاه به سوی پروردگارتان بازگردانده می شوید. (سجده – ۱۱)