دیابت چیست طبق برآورد فدراسیون بین المللی دیابت , در سال ۲۰۰۳ ,۱۹۴ میلیون دیابتی درسراسر جهان زندگی می کنند و تخمین زده می شودکه در سال ۲۰۲۵ این تعداد به ۳۳۳ میلیون نفر برسد. با توجه به اینکه دیابت برای سلامتی جهانیان یک تهدید است , می توان گفت که بالغ بر۶/۳ درصدازجمعیت جهان بادیابت زندگی می کنند.
درحال حاضردیابت چهارمین علت مرگ و میر در بیشتر کشورهای توسعه یافته است . دیابت یک بیماری مزمن است که وقتی پانکراس (لوزالمعده ) , انسولین تولید نمی کند یا وقتی که بدن نمی تواندازانسولین تولیدشده استفاده موثرکنداتفاق می افتد. توقف تولیدانسولین یااستفاده نکردن ازانسولین هردو باعث افزایش گلوکز درخون می شود.
دیابت دو نوع اصلی دارد:
افرادی که دیابت نوع اول دارند یعنی مقدارخیلی کمی انسولین تولیدمی کنند و یا اصلا انسولینی در بدنشان تولید نمی شود و لازم است که برای ادامه زندگی انسولین تزریق کننداین نوع دیابت بیشتردرکودکان و نوجوانان است .
نوع دوم دیابت افرادی هستندکه نمی توانندازانسولین استفاده موثرکنند آنها می توانند بیماریشان را تنها با تغییر روش زندگی کنترل کنندومعمولا بیشتربه داروهای خوراکی نیازدارند و کمت ربه انسولین . نوع سوم دیابت دربعضی مواردحاملگی اتفاق می افتد, اما معمولاپس از حاملگی برطرف می شود. قابل ذکراست ,طبق آماربیش از۹۰ درصدازموارددیابت درجهان دیابت نوع دوم است .
علایم دیابت نوع اول
تشنگی بیش ازحد,گرسنگی دایمی ,تکررادرار,کاهش وزن ناگهانی ,خستگی مفرط وتاری دیدمیباشد.
ممکن است افراد مبتلا به دیابت نوع دوم علایم مشابهی داشته باشند, امااین علایم کمتر ظاهر شود, اکثرا افراد مبتلا به این نوع دیابت علایمی ندارندو فقط بعدازچندسال به واسطه بیماری دیگری متوجه آن می شوند. دیابت بیماری مزمنی است که درطول زندگی فردبایددقیقاکنترل شود,بدون مراقبت صحیح ,قندخون می تواندبالابرودکه این امردردرازمدت به بدن آسیب می رساندوباعث اختلال دربافت هاواندام های مختلف بدن می شود. درکوتاه مدت وبلندمدت عوارض دیابت شامل بیماری قلبی وعروقی ,بیماری کلیه (نفروپاتی دیابتی ),بیماری اعصاب (نوروپاتی دیابت )وبیماری چشم (رتینوپاتی دیابتی)می گردد.باتوجه به اینکه بیماریهای قلبی وعروقی ناشی ازدیابت شامل آنژین صدری , حمله قلبی ,ایست قلبی وسکته مغزی می باشد,می توان گفت که بیماری های قلبی و عروقی بیشترین موردمرگ ومیردرافراددیابتی وعلت اول مرگ درکشورهای صنعتی است .
همچنین نتیجه افزایش وپیشروی آرام پروتیین درادرار,عاقبت منتج به نارسایی کلیه می شود.
این اتفاق معمولاسال هابعدازاولین تشخیص دیابت رخ می دهد و اگر فشار خون وقندخون درست کنترل شوداین اتفاق به تاخیرمی افتد. دربیشترکشورهای توسعه یافته درحال حاضردیابت علت بیشترین موارد نارسایی کلیه , وابستگی به دیالیز با پیوندکلیه است . با اشاره به اینکه دیابت می تواند عامل صدمه زدن به رشته های اعصاب شود , می توان گفت که کرخی و بی حسی پاهاشایع ترین علامت بیماری اعصاب بوده که در اثرآسیب به اعصاب پا ایجاد می شود. نوروپاتی یابیماری های اعصاب درپاره ای ازمواردمی تواندبه دردهای شدید منجرشودامابیشترمواقع بدون دردپیش می رود.درنتیجه نبودعلایم نوروپاتی دیابتی احتمال زخم پا یا قطع عضو وجود دارد. همچنین دیابت بیشترین علت نابینایی درافراد جوان و کارآمد درجهان توسعه یافته نیزمی باشد. به نظرمی رسدعوامل خطردرابتلابه دیابت نوع اول دوعامل ژنتیکی ومحیطی باشد,عوامل محیطی مانندویروس هاوبرخی موادغذایی می توانندعاملی برای ابتلابه دیابت نوع اول باشند اگرچه اثرآن ها کامل ابه اثبات نرسیده است . عوامل خطر در ابتلا به نوع دوم دیابت نیز اضافه وزن و چاقی , بی تحرکی , رژیم غذایی باچربی بالاو فبیرکم ,نژاد,سابقه فامیلی , سن و وزن کم هنگام تولد است . هر چه بیشتر فردی عامل خطرداشته باشدبیشتردرمعرض خطرابتلابه دیابت می باشد. گفتنی است ,خطرابتلابه دیابت درمردهاوزن هاهمراه باافزایش وزن به شدت روبه افزایش است . افزایش شیوع دیابت نوع دوم درهمه دنیابخصوص درکشورهای درحال توسعه گروه های خاص وکودکان نوعی اعلام خطراست که اغلب ناشی ازاضافه وزن است . روزجهانی دیابت که ۲۱آبان ماه امسال برگزارمی شودبراضافه وزن وچاقی متمرکزشده ,که یکی ازعوامل اصلی خطردربروزدیابت نوع دوم می باشد. هدف ازاین فعالیت انتقال ساده وارزان پیام تغییرروش زندگی است ,مثل افزایش فعالیت جسمی وعادت های غذایی صحیح که خودمی توانددرمقابله با عواقب جدی فردی واجتماعی دیابت بسیارموثرباشدودرنهایت ازشیوع دیابت جلوگیری کند.
علل شایع شیوع دیابت نوع ۲ عبارتند از:
ناکافی بودن انسولین تولید شده از لوزالعمده برای حفظ کار طبیعی سلول‌های بدن ،اختلال در استفاده از انسولین در سلول‌های بدن به علل نامعلوم .عوامل افزایش دهنده این بیماری عبارتند از:چاقی در بزرگسالان ،استرس ،حاملگی ، استفاده از بعضی از داروها، مثل قرص‌های ضدبارداری، داروهای ادرارآور از نوع تیازیدی، کورتیزول یا فنی‌توئین در چه شرایطی بیمار می بایستی به پزشک مراجعه کند:
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان علایم دیابت شیرین را دارید.
اگر یکی از موارد زیر هنگام درمان رخ دهد:
ـ ناتوانی در فکر کردن همراه با تمرکز
– ضعف
– تعریق
– رنگ پریدگی
– تند شدن ضربان قلب
– تشنج
– اغما (ممکن است نشان‌دهنده پایین افتادن قندخون باشند). بلافاصله کمک بخواهید.
ـ بی‌حسی
– سوزن سوزن شدن
– یا درد در پاها یا دست‌ها
ـ عفونتی که در عرض ۳ روز خوب نشود.
ـ درد قفسه سینه
ـ بدتر شدن علایم اولیه علی‌رغم پایبندی به درمان
علت ایجاد مرض قند
دلایل مختلفی برای کاهش تولید انسولین توسط لوزالمعده شناخته شده است و هر بیماری ممکن است به یکی از این دلایل دچار مرض قند شده باشد. این دلایل عبارتند از: وارثت (ژنتیک) ، ابتلا به بیماریهای عفونی، شرایط محیطی و استرس.
فهرست مطالب مقاله
دیابت چیست ؟ ۱
علایم دیابت نوع اول. ۲
علل شایع شیوع دیابت نوع ۲ عبارتند از: ۴
علت ایجاد مرض قند. ۵
عوامل ارثی. ۶
شرایط محیطی. ۶
مرض قند ثانویه ۷
استرس ها ۷
توصیه های غذایی در دیابت.. ۱۳
توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع اول. ۱۴
توصیه های تغذیه ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم ۱۵
نکات مهم و قابل توجه برای خانواده ها و بیماران. ۱۶
هندوانه تلخ ، دشمن دیابت.. ۱۹
با مصرف غلات کامل از ابتلا به دیابت نوع ۲ پیشگیری کنید. ۲۰
شنبلیله در درمان دیابت.. ۲۱
منابع و مآخذ : ۲۴