نظریه ویژگی های شخصیت تاریخچه روانشناسی در جهان با توجه به شواهد موجود در یونان و مصر باستان ، تاریخچه علم روانشناسی در جهان به این کشورها بر میگردد
شخصیت
نظریه ویژگی های شخصیت یکی از مهم ترین محدودههای نظری در مطالعه شخصیت است. بر اساس این نظریه، شخصیت افراد از خصوصیات و صفات گستردهای ترکیب یافته است. برای مثال، در نظر بگیرید که خودتان چگونه شخصیت یک دوست نزدیکتان را توصیف میکنید. به احتمال زیاد، از تعدادی از ویژگیهای او مانند اجتماعی بودن، مهربانی و خونسردی نام میبرید. منظور از «ویژگی» یک خصوصیت نسبتاً پایدار است که باعث میشود افراد به شیوههای خاصی رفتار کنند.
نظریه ویژگیهای شخصیت بر خلاف سایر نظریه های شخصیت مانند نظریههای روانکاوانه و انسان گرایانه، بر تفاوتهای بین افراد تمرکز دارد. ترکیب و تعامل ویژگیهای مختلف است که شخصیت یک فرد را تشکیل میدهد و این برای هر شخص، یگانه و منحصر به فرد است. نظریه ویژگیهای شخصیت بر تعیین و اندازهگیری این خصوصیات فردی شخصیت تمرکز دارد.
نظریه گوردون آلپورت
در سال ۱۹۳۶، گوردون آلپورت، روانشناس، متوجه شد که تنها در یک فرهنگ لغات انگلیسی، بیش از ۴۰۰۰ واژه برای توصیف ویژگیهای مختلف شخصیت وجود دارد. او این ویژگیها را در سه سطح ردهبندی نمود:
- ویژگیهای اصلی: ویژگیهایی که بر کلّ زندگی فرد غالب است، تا جایی که آن شخص معمولاً به خاطر این ویژگیها شناخته میشود. در واقع، شنیدن نام فرد، این ویژگیها را به ذهن شنونده متبادر میکند. برای درک بهتر این موضوع، عبارتهایی نظیر فرویدی، ماکیاولی، دونژوان، مسیحگونه و … را در نظر آورید. به نظر آلپورت، ویژگیهای اصلی نادرند و در طول زندگی ساخته میشوند.
- ویژگیهای مرکزی: خصیصههای عمومی که پایههای اصلی شخصیت را شکل میدهند. این ویژگیهای مرکزی، هر چند به نفوذ و اقتدار ویژگیهای اصلی نیستند، امّا خصیصه های عمدهای هستند که ممکن است برای توصیف یک فرد دیگر به کار آیند. عبارت هایی چون هوشمند، امین، کمرو و مضطرب نمونههایی از ویژگیهای مرکزی هستند .
- ویژگیهای ثانویه: ویژگیهایی که گاهی به نگرشها یا اولویت ها مربوطند و غالباً تنها در وضعیتهای خاص یا تحت شرایط خاص پدیدار میشوند. به عنوان نمونه میتوان به مضطرب شدن به هنگام صحبت در میان جمع یا بیصبری در هنگام انتظار در صف اشاره کرد.