بازی شطرنج
بخشی از فایل مقاله و پاورپوینت
پیشینه شطرنج
شطرنج در دوران امپراتوری گوپتا در هند سرچشمه گرفته که در شکل نخستین خود چاتورانگا نام داشت.که به معنی چهار بخش (نظامی):پیاده نظام ، سواره نظام، فیل سوار و ارابه ران است.که در شکل نوین به سرباز ، وزیر ، رخ و اسب تکامل یافت.
شطرنج از هند به ایران معرفی شد و بخشی از آموزش شاهزادهها و اشراف گردید. در دوره ساسانی در حدود سال ۶۰۰ این نام به چترنگ دگرگون گردید و پس از حمله عربها به شطرنج دگرگون شد.قوانین شطرنج در ایران گسترش یافت و بازیکنان زمانی که به شاه طرف روبرو حمله میکردند، واژه شاه را میگفتند و وقتی شاه توانایی گریز نداشت واژه شاه مات به معنی شاه بی دفاع استفاده میشد و این واژه به دیگر سرزمینها نیز راه یافت.
شطرنج در ایران
کارنامه اردشیر پاپکان
یکی از کهنترین نوشتههای ایران و شاید جهان که به وضوح از شطرنج یاد میکند، کتاب کارنامه اردشیر پاپکان (کارنامک ارتخشیر پاپکان) است. در این نوشته آمده است: “اردشیر به فر خدای در چوگان، سواری، چترنگ و شکار برتری یافت.”
این سند یکی از قدیمیترین اسنادِ مکتوبیاست که به بازی شطرنج اشاره دارد و عدهای همین سند را دلیل بر ابداعِ شطرنج توسط ایرانیان دانستهاند.
گزارش شطرنج
روایاتی که ورود شطرنج را به ایران با عهدِ ساسانی همزمان میدانند اغلب از ماتیکان چترنگ یا چترنگنامک (گزارش شطرنج) گرفتهشدهاست و مشابهِ آن را فردوسی در شاهنامه به نظم درآورده. این داستان که به چندین شیوه نقل میشودچنین است:
فهرست مطالب
پیشینه شطرنج
شطرنج درایران
گزارش شطرنج
روایات شطرنج
قدمت شطرنج
پیشینیان
ریشه های بازی امروزی
نخستین مسابقه
قهرمانان
تساوی در شطرنج
ویژگیهای مهرهها
ارزش مهرهها
نمادها و شکل نوشتاری مهرهها
تاکتیکهای پایه
مسابقات، عناوین و رتبهبندی
شطرنج، ریاضیات و رایانه
انواع شطرنج