اصول مدیریت دولتی
مقدمه
ظهور سازمان های اجتماعی و گسترش روز افزون انها یکی از خصیصه های بارز تمدن بشری است .
و به این ترتیب و با توجه به عوامل گوناگون مکانی و زمانی و ویژگیها و نیازهای خاص هر جامعه هر روز بر تکامل و توسعه این سازمان ها افزوده می شود .بدیهی است هر سازمان اجتماعی برای نیل به اهدافی طراحی شده و با توجه به ساختارش نیازمند نوعی مدیریت است .
یکی از پیامدهای مهم در هم ریخته شدن نظام ارزشی غرب حاکم شدن مکتب اصالت نفع بر روند فعالیتهای اقتصادی و تولید است .معتقدین به این مکتب یک عمل را تا انجا درست قلمداد میکند. که برای فرد یا افرادی بیشترین خوشی و اسایش را به بوجود اورد به بیان دیگر ملاک درستی یک عمل نتایج ان است نه شیوه انجام ان عمل.
تعریف مدیریت
مدیریت فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی وانسانی در برنامه ریزی سازماندهی بسیج منابع و امکانات هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می گیرد.
واقعا باید گفت ؛که در ابتدا انسانها درباره مدیریت چقدر میدانند؟دانش مدیریت تا چه حد علمی است و آیا مدیریت علم است یا هنر؟ بخشی از مدیریت را میتوان از طریق مدریت آموزش فرا گرفت و بخشی دیگررا ضمن کار باید آموخت در واقع بخشی را که با آموزش فرا گرفته می شود علم مدیریت است . و بخشی را که موجب به کار بستن اندوختها در شرایط گوناگون می شود هنر مدیریت می نامند. «به عبارتی دیگر سخن علم دانستن است و هنر توانستن .»
مدل های پیاده سازی پارادایم مدیریت دولتی نوین
در دنیا چهار مدل برای پیاده سازی پارادایم مدیریت دولتی نوین شناسایی شده است که بر پایه تعمیم اصول مدیریت بخش خصوصی و علم اقتصاد به حوزه های اداره امور عمومی صورت گرفته است که عبارتند از :
- مدل کارآیی
- مدل برتری جویی
- مدل کوچک سازی
- مدل خدمت گرایی
در مدل کارآیی بر چند اصل تاکید می شود که عبارتند از : کاربرد اصول مدیریت بخش خصوصی در بخش دولتی ، کنترل های مالی و حرفه ای ، مدیریت بر مبنای سلسله مراتب ، تاکید بر خواسته های مصرف کنندگان ، مقررات زدایی، افزایش سرعت کار ، کاهش قدرت حرفه ای ، هدف گذاری روشن ، کنترل های عملکردی ، توانمند سازی مدیران کارآفرین و بالاخره به کارگیری اشکال جدید حاکمیت سازمانی .
مدل برتری جویی نیز بر محوریت دانش ، یادگیری سازمانی ، تشخیص فرهنگ به عنوان یک عامل چسبندگی ، تمرکز گریزی ، قضاوت عملکرد بر مبنای نتایج ، برنامه ریزی فشرده آموزشی برای تربیت مدیران استراتژیک ، تدوین استراتژی های ارتباطات و رهبری کاریزماتیک تاکید دارد .
مدل کوچک سازی بر موارد زیر تاکید دارد : برون سپاری ، گسترش شبه بازار در بخش دولتی ، انتقال از مدیریت بر مبنای سلسله مراتب به مدیریت بر مبنای قرارداد ، تفکیک وظایف استراتژیک و وظایف عملیاتی ، کاهش لایه های سازمانی و تراکم زدایی سازمانی ، حرکت از مدیریت دستوری به سمت سبک های جدید مدیریت و جایگزینی خدمات متنوع و انعطاف پذیری با خدمات استاندارد .
مدل خدمت گرایی به طور عمده بر کیفیت خدمات و محصولات ارائه شده توسط بخش دولتی تاکید دارد به گونه ای که با جوابگویی به نیازها و انتظارات شهروندان و مشتریان بتوان رضایت آنها را جلب نمود .
نظریه نقش های مدیریتی
جدیدترین نظریه مدیریت نظریه نقش های مدیری است اساس این نظریه این است که آنچه را مدیر انجام میدهد باید ملاحظه نمود و بر پایه چنین ملاحظاتی فعالیتها یا نقشهای مدیری را معین کرد . آدیزس (adizes ) با مطالعه مدیریت برای اداره موثرهر سازمان چهار نقش « مدیر تولید ـ اجرای ـ ابداعی و ترکیبی » را لازم میداند هر یک از این نقش های مدیری با یکی از خرده سیستم و یک سیستم اجتماعی ارتباط دارد.
زیرا هر نوع سازمانی خواه بازرگانی، صنعتی یا اداری یک سیستم اجتماعی است و بیشتر خرده سیستم های اجتماعی مرکب از خرده سیستم های به هم پیوسته زیادی هستند . که شامل خرده سیستم های انسانی ، اجتماعی ، اداری ، ساختاری ، اطلاعاتی ، تصمیم گیری و تکنولوژی اقتصادی است.
نقش های مدیریتی از دیدگاه آدیزس
ادریزس این چنین استدلال می کند که به طور کامل هر چهار نقش را ایفا کنند و هیچ گونه سبک مدیری غلط نداشته باشند اندکند زیرا چنین مدیری باید تکنسینی عالی ، رئیس ،مبتکر و نیز ترکیب کننده باشد. هر مدیری با توجه به نوع کار سطح سازمان و شرایط محیطی به درجاتی از مهارتها ی مدیری نیاز دارد .
مدیریت به شکل یک هرم است که در پایین ان عالی ،در وسط میانی ، در بالا عملیاتی ؛مدیران عملیاتی ،این مدیران سرشان بسیارشلوغ است و مراجعه مکرر افراد موجب انقطاع کارشان می شود . و اغلب مجبورند برای نظارت در رفت وامد باشند و برای پرسنل خود ماموریتهای کاری خاص تعیین کنند وبا برنامه عملیاتی تفصیلی کوتاه مدت طرح ریزی کنند.
مدیران میانی؛ انها به طور مستقیم به مدیریت رده بالا گزارش میدهند کارشان مدیریت بر سرپرستان است و نقش حلقه واسطی را میان مدیریت عالی و مدیران عملیاتی به عهده دارند بیشتر وقتها به تحلیل دادهها ،اماده کردن اطلاعات برای تصمیم گیری تبدیل تصمیمهای مدیریت عالی به پروژه های معیین برای سرپرستان و جهت دادن به نتایج کار مدیران عملیاتی است .
مدیریت عالی ؛ مدیری که در نقش های عملیاتی و میانی موفق بوده و عملکرد کلی واحدهای عمده را ارزیابی می کنند و درباره موضوعات و مسائل کلی با مدیران سطح پایین به تبادل نظر می نشینند و بیشتر وقتشان را با همکاران یا افراد خارج از سازمان واندک زمانی را با افراد زیردست می گذرانند .
هر مدیری باید خلاقیت داشته باشد خلاقیت یعنی به کارگیری توانایهای ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید تداوم حیات سازمانها به باسازی انها بستگی دارد؛ باسازی سازمانها از طریق هماهنگ کردن اهداف یاـ وضعیت روز و اصلاح و بهبود روشهای حصول این اهداف انجام می شود .
ماکسیم گورکی می گوید :اگر کار تفریح باشد زندگی لذتبخش است و اگر وظیفه باشد زندگی بردگی است .
خلاقیت مدیران
فهرست مطالب
مقدمه
تعریف مدیریت
نظریه نقشهای مدیریتی
خلاقیت مدیران
مدیریت موفق و مؤثر
چگونه می توان مدیر موفق و مؤثری بود ؟
برنامه ریزی
تعریف برنامه ریزی
فلسفۀ و ضرورت برنامه ریزی
سازماندهی
تعریف سازماندهی
انواع مختلف سازماندهی
تعریف سازمان رسمی
تعریف سازمان غیر رسمی
مدیران آینده نگر
روند تکامل مدیریت
ظهور مدیریت
اولین مفاهیم مدیریت و تاثیرات آنان
رویکردهای کلاسیک
مدیریت سیستماتیک
مدیریت علمی
مدیریت اجرایی (اداری)
چهارده اصل مدیریتی فایول بدین شرح‌اند:
روابط انسانی
دیوان سالاری
رویکردهای نوین
منابع و ماخذ: