مدیریت رفتار سازمانی
ادراک Perception
بحث ادراک از مباحث مهم رفتار سازمانی است. بسیاری از تئوری های فرایندی انگیزش به بحث ادراک توجه داشته اند.
در دنیای واقعی اثبات شده است که انسانها بر اساس واقعیات تصمیم نمی گیرند ، بلکه بر اساس ادراک خود از واقعیت تصمیم می گیرند.
تعریف Definition
فرایند دریافت، تعبیر و تفسیر محرکهای محیطی را ادراک گویند. در ادراک، فرد محرکات را غربال، انتخاب، تنظیم و تفسیر می کند به نحوی که برای وی مفهوم داشته باشد.
Perception Process
فرایند ادراکی از ۳ بخش تشکیل شده است:
الف) احساس
ب) توجه
ج) ادراک
احساس Sense
فرایند جذب داده ها از محیط را احساس گویند.
در هر زمانی تعداد بیشماری از محرکهای محیطی ما را احاطه کرده، و ما نسبت به بسیاری از آنها آگاهی نداشته، آنها را نادیده می گیریم . ضمن آنکه ابزارهای حسی ممکن است قادر به دریافت آنها نباشد. ابزار حواس همان حواس پنجگانه است که هر یک دارای محدودیت ویژه در ادراک هستند
- بینایی
- شنوایی
- بویایی
- چشایی
- بساوایی
محرکهای محیطی تنها در صورتی که بدن ابزار حواس را برای دریافت آنها آماده کرده باشد بر بدن آدمی تأثیر حسی می گذارد و آگاهی نسبت به تأثیر این حواس در مرحله توجه از فرایند ادراک تحقق می یابد.
توجه Selection
مجموعه اشیاء و وقایعی که مورد توجه قرار می گیرند، ابتدا انتخاب و غربال می شوند.
این فرایند : گزینش ادراکی نامیده می شود.
گزینش ادراکی به فرایندی اشاره می کند که از طریق آن اشیاء و مفاهیم محیط مورد توجه قرار می گیرند عوامل متعددی بر فرایند توجه تأثیر دارند.
عوامل مؤثر بر توجه یا گزینش ادراکی
اصل شدت : هر چه شدت محرک خارجی بیشتر باشد احتمال ادراک آن زیادتر (صدای بلند، بوی تند، نور شدید)
اصل اندازه : هر چه شیء بزرگتر باشد احتمال ادراک آن بیشتر است. (ساختمان های بلند)
اصل تضاد : هر گاه محرک خارجی نقطه مقابل زمینه یا خلاف انتظار انسان باشد از توجه زیادتری برخوردار می شود. تابلویی که با سایر تابلوهای خیابان تناین و تخالف دارد