در این پاورپوینت مفاهیم، قوانین و روش های محاسبه مالیات به طور خلاصه و کاربردی ارائه شده است. این پاورپوینت برای دانشجویان رشته های حسابداری و مدیریت می باشد.

تعریف مالیات و انواع آن

اهداف وضع مالیات

تحقق بخشی از درآمدهای دولت
تعدیل توزیع درآمد و ثروت جامعه
کنترل و هدایت مخارج و هزینه‌ها در اقتصاد
کنترل حجم واردات و صادرات

انواع مالیات

1- مالیاتهای مستقیم
الف) مالیات بر دارایی، مانند:

مالیات بر ارث
حق تمبر

ب) مالیات بردرآمد ، مانند:

مالیات بردرآمد املاک
مالیات بردرآمد حقوق
مالیات بردرآمد مشاغل
مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی
مالیات بردرآمد اتفاقی

پاورپوینت حسابداری مالیاتی

2- مالیاتهای غیرمستقیم
الف) مالیات بر واردات، مانند:

حقوق گمرکی
سود بازرگانی
مالیات بر واردات اتومبیل

ب) مالیات بر مصرف و فروش، مانند:

مالیات نوشابه‌های غیرالکلی
مالیات بر فروش سیگار
مالیات اتومبیل
مالیات بر فرآورده‌های نفتی
مالیات تولید الکل طبی و صنعتی
مالیات نقل و انتقال اتومبیل
مالیات حق اشتراک تلفن های خودکار و خدمات مخابرات بین المللی
مالیات نوار ضبط صوت و تصویر
مالیات فروش خاویار.

اشخاص مشمول مالیات

ماده 1. اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات می‌باشند:

کلیة مالکین اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال یا املاک خود واقع در ایران.
هر شخص حقیقی ایرانی مقیم ایران نسبت به کلیة درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.
هر شخص حقیقی ایرانی مقیم خارج از ایران نسبت به کلیة درآمدهایی که در ایران تحصیل می‌کند.
هر شخص حقوقی ایرانی نسبت به کلیة درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل می‌نماید.
هر شخص غیرایرانی (اعم از حقیقی یا حقوقی)‌ نسبت به‌درآمد‌هایی که در ایران تحصیل می‌نماید و همچنین نسبت به درآمد‌هایی که بابت واگذاری امتیازات یا سایر حقوق خود و یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی و یا واگذاری فیلمهای سینمایی (که به‌عنوان بها یا حق نمایش یا هر عنوان دیگر عاید آنها می‌گردد) از ایران تحصیل می‌کند.

مالیات بر ارث

ماده 17. هرگاه در نتیجة فوت شخصی اعم از واقعی یا فرضی اموالی از متوفی باقی بماند به‌شرح زیر مشمول مالیات است:
در صورتی‌ که متوفی یا وارث یا هردو ایرانی مقیم ایران باشند نسبت به سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال مشمول مالیات برارث موضوع مادة 19 این قانون واقع در ایران یا در خارج از ایران پس از کسر مالیات بر ارثی که بابت آن قسمت از اموال واقع درخارج از ایران به دولت محلی که مال در آن واقع گردیده پرداخت شده است به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون درصورتی که متوفی و وراث هر دو ایرانی مقیم خارج از ایران باشند‌ سهم‌الارث هر یک از وراث از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است به نرخ مذکور در مادة 20 این قانون و نسبت به آن قسمت که در خارج از ایران وجود دارد پس از کسر مالیات بر ارثی که از آن بابت به دولت محل وقوع مال پرداخت شده است به نرخ بیست و پنج درصد.

درمورد اتباع خارجی و سایر موارد نسبت به آن قسمت از اموال و حقوق مالی متوفی که در ایران موجود است کلاً مشمول مالیات به نرخ مذکور در ماده 20 این قانون برای وراث طبقة دوم

وراث متوفی

ماده 18. وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می‌شوند:

وراث طبقة اول که عبارت‌اند از: پدر، مادر، زن، شوهر، اولاد و اولاد اولاد.
وراث طبقة دوم که عبارت‌اند از: اجداد، برادر، خواهرو اولاد آنها.
وراث طبقة سوم که عبارت‌اند از: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آنها.

معافیتهای مالیاتی

ماده 24. اموال زیر از شمول مالیات این فصل خارج است:

وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت، مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی و استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی و نیز وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا بیمه‌گزار و یا کارفرما از قبیل بیمة عمر ، خسارت فوت و همچنین دیه و مانند آنها حسب مورد که یک جا و یا به‌طور مستمر به ورثة متوفی پرداخت می‌گردد.
اموالی که برای سازمانها و مؤسسه‌های مذکور در ماده (2) این قانون مورد وقف یا نذر یا حبس واقع گردد به شرط تأیید سازمانها و مؤسسه‌های مذکور.
80% اوراق مشارکت و سپرده‌های متوفی نزد بانکهای ایرانی و شعب آنها در خارج از کشور و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی مجاز، همچنین 50% ارزش سهام متوفی در شرکتهایی که سهام آنها طبق قانون مربوط در بورس پذیرفته شده باشد و ارزش سهام یا سهم‌الشرکه متوفی در سایر شرکتها و نیزچهل درصد ارزش خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی

برای موارد زیر حق تمبر بصورت زیر اخذ می شود :

هر برگ چک 200 ریال
برات، سفته 3 هزارم مبلغ آن
اسناد تجاری قابل انتقال که در ایران صادر می شود مانند بارنامه دریایی و هوایی 5000 ریال و بارنامه زمینی و صورت وضعیت مسافری 1000 ریال
کارت معافیت 10000 ریال
گواهینامه رانندگی بین المللی 50000 ریال
پلاک ترانزیت انواع خودرو و همچنین شماره گذاری هر وسیله نقلیه که بصورت موقت وارد کشور می شود 20000 ریال
گواهینامه رانندگی به ازاء هر سال مدت اعتبار 1000 ریال گواهینامه دانش اموزای ابتدایی، راهنمایی و متوسطه 1000 ریال
دانشنامه کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتر و بالاتر 10000 ریال
گواهی ارزش تحصیلی دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خارجی 20000 ریال
گواهی ارزش تحصیلی دوره های فنی و حرفه ای و دانشگاهی خارجی 50000 ریال
پروانه مامایی یا مدرک تحصیلی دوره های کاردانی و دندانپزشکی تجربی 20000 ریال
پروانه مشاغل پزشکی، دندانپزشکی، پیراپزشکی، دامپزشکی و داروسازی 100000 ریال
جواز تاسیس و کارت شناسایی واحد های تولیدی، پروانه وکالات و سایر پروانه های کسب و کار بابت صدور 100000 ریال و بابت تجدید 50000 ریال
کلیه قراردادها بین بانک ها و مشتریان 10000 ریال

نکات کلیدی در ارتباط با محاسبه مالیات نقل و انتقال املاک

مالیات نقل و انتقال قطعی املاک به ماخذ ارزش معاملاتی ملک در زمان ثبت معامله در دفتر اسناد رسمی صرفنظر از ارزش که در سند انتقال و یا مبلغی که بین خریدار و فروشنده ردوبدل می شود محاسبه می گردد. درصورتیکه خریدار دولت یا شهرداری ها یا موسسات وابسته به آنها بوده و همچنین در مواردی که ملک یا حقوق ناشی از ان بوسیله اجرای ثبت و یا سایر ادارات دولتی به قائم مقامی ملک انتقال داده می شود چنانچه بهای مذکور در سند کمتر از ارزش معاملاتی باشد، بهای مذکور در سند به جای ارزش معاملاتی ملاک محل قرار خاهند گرفت.

چنانچه ملک مورد معامله فاقد ارزش معاملاتی باشد، ارزش معاملاتی نزدیکترین محل مشابه مبنای محاسبه مالیات قرار می گیرد.
چنانچه ملک مورد انتقال دارای عرصه و اعیان باشد برای محاسبه مالیات عرصه و اعیان براساس ارزش معاملاتی شان محاسبه می گردد. همچنین در ارتباط با اشخاص حقیقی یا حقوقی که بساز و بفروش تلقی می شوند، علاوه بر مالیات نقل و انتقال مشمول مالیات مقطوعی معادل 10% ارزش اعیانی ملک می باشند و دیگر بابت بساز و فروش شامل هیچگونه مالیات دیگری نمی گردد.

تعیین ارزش معاملاتی املاک به استناد ماده 64 ق.م.م به عهده کمسیون 7 نفره (4نفر دولتی و 3 نفر عیردولتی) بوده که با حضور حداقل 5 نفر که 3 نفر آنها عضو دولت باشند، انجام می شود و تصمیمات این کمیسیون با رأی موافق 4 نفر معتبر است.

در صورتیکه انتقال ملک در دفاتر اسناد رسمی انجام نمی شود نیز ارزش معاملاتی ملک در محاسبه مالیات ملاک عمل قرار دارد.
درصورتیکه نقل و انتقال املاک بصورتی غیر از عقد بیع انجام می شود به استثنای نقل و انتقال بلا عوض که طبق مقررات مربوط مشمول مالیات است. مشمول مالیات نقل و انتقال املاک خواهد بود و چنانچه عوضین، هر دو ملک باشند هر یک از متعاملین بایستی مالیات نقل و انتقال قطعی مربوط به ملک واگذاری خود را پرداخت نمایند.

درصورتیکه ملک بصورت رایگان بلاعوض واگذار گردد، واگذار کننده مشمول مالیات نقل و انتقال قطعی نبوده و انتقال گیرنده به مأخذ ارزش معاملاتی ملک در زمان انتقال مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی به نرخ ماده 131 خواهد بود.

اولین نقل و انتقال قطعی ساختمان های نوساز اعم از مسکونی و غیره ک هبیش از دو سال از تاریخ صدور گواهی پایان کار آنها نگذاشته باشد، علاوه بر مالیات نقل و انتقال قطعی مشمول مالیات مقطوع 10% به مأخذ ارزش معاملاتی اعیانی مورد انتقال خواهند بود (ماده 77 ق.م.م).
چنانچه ملک مورد معامله با حق واگذاری محل انتقال داده شود در این صورت مالیات وجوه دریافتی مالک بابتحق واگذاری محل معادل 2% وجوه دریافتی و مالیات نقل و انتقال ملک به مأخذ ارزش معاملاتی مشمول نرخ 5% مقطوع می گردند.