پراش پرتو ایکس
طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس (XRF) یا (X-ray Fluorescence Spectroscopy) یا طیف سنجی پرتو ایکس کی از روش های آنالیز عنصری است که از آن به طور وسیعی در صنعت و مراکز پژوهشی استفاده می شود. این روش، به ویژه به علت سرعت زیاد در شناسایی عنصری، برای برخی از صنایع، ضروری است. در این روش، پرتو ایکس به نمونه مجهول تابیده و در اثر برانگیختن اتم ها باعث پدید آمدن پرتو ایکس ثانویه می شود. سپس با تعیین طول موج (روش WDS) یا انرژی پرتو ایکس ثانویه (روش EDS)، عنصر یا عناصر مورد نظر را می توان شناسایی کرد.
براي نمايش در سايز اصلي بر روي نوشته كليك كنيد ، مشخصات تصوير هست 624 در282 پيكسل .
اساس کار طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس
پرتو خروجی از لوله پدید آورنده پرتو ایکس به نمونه می تابد و در اثر بمباران، الکترون های موجود در مدار های داخلی اتم خارج شده و جایگزینی این الکترون ها از مدارهای بالایی، سبب پدید آمدن پرتو ایکس مشخصه خواهد شد. اساس این پدیده، مانند حالتی است که نمونه، توسط الکترون بمباران می شود.
براي نمايش در سايز اصلي بر روي نوشته كليك كنيد ، مشخصات تصوير هست 510 در347 پيكسل طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس به دو نوع WDS و EDS تقسیم بندی می شود. در روش WDS پرتوی ایکس خروجی از نمونه مجهول، پیش از ورود به آشکار ساز، توسط یک بلور تفکیک می شود.
در روش EDS پرتو خروجی از نمونه بدون آنکه توسط بلور آنالیز کننده تفکیک شود، وارد آشکارساز می شود. تفاوت اصلی دو روش EDS و WDS به سرعت، دقت، قدرت تفکیک این دو روش مربوط است.
اجزای دستگاه طیف سنج فلورسانس پرتوی ایکس
لوله پدیدآورنده پرتو ایکس:
در دستگاه های مختلف طیف سنج فلورسانس پرتو ایکس، از لوله های گوناگونی استفاده می شود. تفاوت آن ها در توان استفاده شده در لوله، محل قرار گرفتن پنجره برلیمی و نوع سرمایش است. پنجره خروجی می تواند در دیواره کناری و یا در انتهای لوله قرار داشته باشد.
در این نوع لوله، آند به صورت یک لایه نازک بر روی پنجره برلیومی قرار دارد. جنس آند در دستگاه طیف سنج فلورسانس پرتو ایکس به طور معمول فلز کروم، مولیبدن، رنیوم یا تنگستن است. وظیفه لوله پرتو ایکس، پدید آوردن پرتویی با شدت زیاد برای برانگیختگی همه عنصر های موجود در نمونه مجهول است. به عبارت دیگر، طیف پرتو خروجی از لوله، باید طول موج کمتری از لبه جذب عنصر های موجود در نمونه مجهول داشته باشد.
فهرست مطالب
تاریخچه
انواع پراش
پراش فرانهوفر
شکاف دوگانه
پراش فرنل
اصل بابینه
توری پراش