بررسی وضعیت کارآفرینی در مناطق آزاد تجاری ایران و تاثیر آن بر توسعه منطقه ای
چکیده مقاله
در سالهای اخیر با پیدایش پارادایم نوین کارآفرینی توسعه کارآفرینی نیز به عنوان پارادایم توسعه مورد توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و جوامع در حال توسعه قرار گرفت.
بر طبق یکی از فرضیات مدل مفهومی GEM (دیده بان جهانی کارآفرینی)، رشد سریع و مؤثر اقتصاد ملی برخی کشورها نسبت به دیگر کشورها، ریشه در فعالیت های کارآفرینانه دارد. بر همین اساس، شرایطی چون فراهم بودن زیرساخت های تجاری و حرفه ای، بازبودن فضای بازار برای ورود کارآفرینان و ظرفیت های کارآفرینی مانند مهارت و انگیزش، زمینه ساز ایجاد و رشد کسب و کارهای جدید در کشورها می باشد.
از سوی دیگر کشورها با راهکارهای متنوعی همچون تسهیل ورود و خروج کالا، اعمال معافیت های گمرکی و یا ایجاد مناطق آزاد تجاری سعی در تأمین نیازهای خود و تداوم رشد و توسعه پایدار دارند که به نظر می رسد کارآفرینی زمانی که بستر مناسبی همچون حضور در مناطق آزاد تجاری می یابد، دریچه ای به جهان خارج ایجاد نموده و توسعه منطقه ای را به دنبال خواهد داشت.
بر این اساس کارآفرینی را می توان عاملی مهم و تاثیرگذار در نیل مناطق آزاد تجاری به هدف افزایش و توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، جذب سرمایه گذاری های داخلی و خارجی، انتقال تکنولوژی، افزایش درآمدهای عمومی، افزایش توریسم و در نهایت ارتقای جایگاه اقتصادی کشورها دانست.
این مقاله با نگاهی به وضعیت مناطق آزاد تجاری کیش، قشم و چابهار و عملکرد کارآفرینانه مناطق فوق در سالهای اخیر، میزان توفیق این مناطق در توسعه منطقه ای و در ابعاد کلان توسعه اقتصادی کشور را مورد بررسی قرار داده است.
واژه های کلیدی : کارآفرینی ، مناطق آزاد تجاری ، توسعه کارآفرینی ، توسعه منطقه ای
کسب و کار در مناطق آزاد تجاری
مقدمه
امروزه اقتصاد کشورها بدون برخورداری از بازارهای پویای سرمایه و انواع بازارهای پیشرفته مالی و پولی امکان رسیدن به مراحل مختلف توسعه را پیدا نخواهد کرد. زمینه های جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران، دارای ابعاد گسترده و متنوعی است که از آن جمله، باید به بخش نفت و گاز و فعالیت های مربوط به گسترش صادرات غیرنفتی اشاره کرد.
هر چند جامعه ایران به عنوان جامعه ای در حال گذار از شکل سنتی به صنعتی ، به دلیل جوان بودن ترکیب جمعیت آن، از پتانسیل خوبی برای توسعه و پیشرفت برخوردار است اما در جریان تحولات دو دهه اخیر با اتخاذ رویکردی نوعاً بسته و تصدی گری و مدیریت دولتی ، در مسیری حرکت کرده که نتوانسته است به یک جریان رشد پایدار و پیوسته در خور قابلیت های بالقوه و بالفعل خود دست یابد.
بررسی همه جانبه وضعیت توسعه منطقه ای مانند هر مقوله دیگری نیازمند تحلیل دقیق وضع موجود است. در تحلیل وضع موجود باید نقاط قوت و ضعف هر منطقه شناخته شود. به عنوان مثال توانایی ها، استعدادها ، جمعیت جوان ، آب و هوا و…، نقاط قوت و محدودیت ها و موانع، نقاط ضعف آن به شمار می آیند.
از دل نقاط ضعف و قوت، ضرورت و نیاز پدید می آید که به نوعی به تشخیص هدف ها و هدف گذاری منجر می شود. گفتار حاضر تلاش می کند وضعیت برخی مولفه ها و متغیرهای موثر در توسعه منطقه ای را بررسی نماید.
نگرشی اجمالی به وضعیت کارآفرینی در کشورهای در حال توسعه
فهرست مطالب :
۱- مقدمه
۲- کارآفرینی در یک نگاه
۳- نگرشی اجمالی به وضعیت کارآفرینی در کشورهای در حال توسعه
۴- سیاست های توسعه کارآفرینی و نقش مناطق آزاد تجاری
۵- مناطق آزاد تجاری و تأثیرگذاری آنها بر اقتصاد ملی
۶- نگرشی اجمالی بر سیر تطور مناطق آزاد تجاری
۱-۶- پیشینه مناطق آزاد تجاری در جهان
۲-۶- مناطق آزاد تجاری ایران (سابقه تاریخی ، دلایل توجیهی)
منطقه آزاد کیش:
قابلیت ها و پتانسیل های منطقه:
منطقه آزاد قشم :
قابلیت ها و پتانسیل های منطقه:
منطقه آزاد چابهار :
قابلیت ها و پتانسیل های منطقه:
۷- وضعیت کنونی مناطق آزاد ایران
۸- دلایل عدم موفقیت مناطق آزاد تجاری ایران
۹- توسعه منطقه ای از طریق ایجاد و گسترش مناطق آزاد تجاری؛ راهکارها و چالشها
۱- منطقه آزاد قشم
۲ – منطقه آزاد کیش
۳ – منطقه آزاد چابهار
۱۰- نتیجه گیری
۱۱- منابع