معماری ایلام
بخشی از مقاله
تاریخ ایلام به حق آغازین بخش تاریخ ایران را تشکیل می دهد. زیرا کشور ایران زادگاه اصلی ایلامیان بوده است .
معماری ایلام قدیم
تنها اطلاع به این دوره از نقش مهر هایی است که از دوران اولیه ایلام باقی مانده و آن یک نقش برجسته مربوط به نینوا در دوره آشوری متاخر است . در این نقش برجسته معبدی به صورت یک بنای مربع مستطیل بلند بریک شالوده ایوان دار نشان داده شده نمای جلو دارای یک روزنه هایی بوده است .
در قسمت پشت ممکن پله هایی برای دسترسی به عبد وجود داشته است . در نمای آن دو چارچوب در بلند دیده می شود که در سمت چپی را یک پرده نی ایی آنرا از نور آفتاب محافظت می کند . احتمالا مداخل ورودی بوده است و در سمت راست شاید نمایی از یک در بوده است .
جالب ترین ویژگی این معبد سه شاخ بزرگ است که در دو طرف دیوارهای معبد نصب شده است و این ما را به یکی از عجایب ساختمان معابد ایلامی متوجه می سازد . بعدها سنگ نبشته های ایلام میانی ثابت می کنند که این شاخ ها جزء مهمی از هر معبد را تشکیل می دادند چون نماد الوهیت بود . و یکی از پادشاهان ایلامی در سده دوازدهم (ایلام میانی ) افتخارش این بوده که بیست معبد شاخی را فقط بازسازی کرده است.
معماری ایلام میانی
بدون اغراق درخشانترین دوره حکومت ایلامی ها دوره میانی است که در آن آثار معماری ارزشمندی ایجاد گردیده اغلب معابد هستند. ایلامی ها هم مانند اقوام باستانی دیگر به مذهب و پرستش خدایان متعدد اهمیت میداده اند و موید این مطلب کشف معابد . گور ها و نقوش برجسته در نقاط استقرار آنهاست . سکس از آثار قابل تامل و مهم آنها زیگورات چغازنبیل است که به بررسی آن می پردازیم.
زیگورات چغازنبیل
آثار باستانی چغازنبیل در دشت خوزستان و در فاصله حدود سی کیلومتر در جنوب شرقی شهر شوش در کرانه غربی رودخانه دز واقع شده است. این آثار شامل زیگورات یا معبد عظیمی است که به وسیله اونتاش گال پادشاه مقتدر ایلامی برای خدای اینشوشیناک در حدود ۱۲۶۵ ق.م ساخته شده است .